Chị N. (Quốc Oai, Hà Nội) trải lòng với những vết bầm tím trên tay, mặt, chị kể về những góc khuất trong cuộc hôn nhân của mình. Nhưng khi được hỏi chị có ly hôn người chồng, chấm dứt cuộc hôn nhân độc hại không, chị lại ngập ngừng không dám quyết định.
Bạo lực gia đình không chừa một ai, không thay đổi dù nó ở thời điểm nào, xã hội có hiện đại đến đâu. Ngay cả những người nổi tiếng, những gương mặt được công chúng nhìn vào cũng có thể là nạn nhân hoặc thủ phạm của bạo lực, sẵn sàng xuống tay không thương tiếc với luận điệu nhẹ hóa “tương tác” với vợ không chỉ là một lần. Vậy vì đâu mà phụ nữ chịu thiệt thòi như thế, vì đâu mà các bà vợ thường là đối tượng bị bạo hành gia đình nhưng rất ít người dứt khoát tìm cho mình một lối ra?
Lâm Minh khiến nhiều người thương cảm khi livestream trong tình trạng bị bạo hành
Chị N. kể lại: “Có lần bố mẹ đẻ tôi cho cái quạt vì thấy nhà nóng quá lại không có điều hòa. Tôi phấn khởi mang về tối ngủ cắm luôn. Vừa nhìn thấy, chồng tôi đã tra hỏi rồi bắt phải mang quạt trả cho ông bà vào lúc 10h đêm. Anh ta quát tháo, ném đồ đạc rồi ném cái quạt ra sân, bắn cả vào người tôi. Tôi nói lý lẽ thì anh ta tát tôi, bảo tôi láo, cãi chồng. Vậy là 10h đêm tôi phải lếch thếch mang cái quạt từ nhà mình đi xe máy 10km đến nhà bà ngoại để trả lại. Vừa đi đường vừa khóc mà cũng không dám kể với ai.”
Đó chỉ là một trong rất nhiều câu chuyện bi đát của chị N. Hiện tại, chị vẫn sống với người chồng vũ phu ấy, đã được hơn 9 năm. Chị bảo chị không muốn bỏ chồng vì bình thường anh ta vẫn tử tế, chịu khó đi làm, đỡ đần con cái cho chị. Mảnh đất chị đang ở là của bố mẹ chồng cho, chị chỉ bỏ tiền ra xây dựng, giờ ly hôn là chị mất trắng. Chị còn rất nhiều lý do nữa mà người từng trải qua thì đồng cảm, còn người tư duy hiện đại sẽ “từ chối hiểu”.
Tại sao phụ nữ luôn là nạn nhân của bạo lực gia đình?
Trong hoàn cảnh bình thường, nếu một người khác bị đánh một lần thì họ sẽ không để bị đánh lần thứ hai, thứ ba nhưng phụ nữ đã bị bạo hành thì chỉ có một lần và vô số lần. Tại sao những người phụ nữ này không chọn rời đi khi bị đánh lần đầu?
Thứ nhất, nhiều đàn ông có hành vi bạo lực sau khi sử dụng chất kích thích như rượu, bia. Tỉnh táo lại anh ta bắt đầu xin lỗi và hứa hẹn. Anh ta bù đắp bằng sự nhẹ nhàng và ân cần, nắm được “thóp” của vợ, bù đắp những vết thâm tím bằng quà cáp, lời ngọt ngào. Bản chất yếu mềm của phụ nữ dễ khiến cô ấy mềm lòng, nghĩ rằng đó chỉ là sự tức giận nhất thời, chồng mình sẽ sửa đổi và mình nên cho anh ấy cơ hội.
Thứ hai, có rất nhiều ông chồng luôn lấy con cái làm “bệ đỡ”. Mà không có người mẹ nào bỏ được con. Một câu “Mẹ đừng bỏ bố nhé”, “Bố mẹ bỏ nhau con ở với ai”… là phụ nữ sẽ mềm lòng ngay tức khắc. Mà đàn ông rất biết nắm điểm yếu này kiểm soát tâm lý phụ nữ.
Đoạn phim Sống chung với mẹ chồng bỗng hot trở lại sau vụ Lâm Minh
Thứ ba, đàn ông biết chọn đồng minh và diễn tốt vai chồng mẫu mực. Chị M. (Hà Nội) từng cảm thấy uất ức khi liên tục bị chồng đánh đêm. Sáng hôm sau hỏi anh ta bảo anh ta mơ và điều này không một ai biết. Trong khi đó anh ta luôn diễn bộ mặt chàng rể tốt với bố mẹ vợ. Vậy nên có lần, chị M. mệt mỏi nói muốn ly hôn thì bố mẹ chị ngăn cấm triệt để, nói người làm vợ phải thế này thế kia. Phụ nữ thường được mẹ dạy phải biết chăm sóc, hy sinh cho gia đình từ bé nên mặc định họ sẽ dễ chịu đựng và thỏa hiệp hơn bình thường.
Thứ tư là tâm lý đổ lỗi. Khi bị bạo hành nhiều lần, anh ta sẽ đổ lỗi cho vợ mình để dần dần cô ấy tin mình đáng bị như thế. Thậm chí, khi bị đánh phụ nữ sẽ ngồi nhìn lại xem mình đã sai ở chỗ nào, đáng bị đánh hay không. Việc bạo hành sẽ không phải lỗi của anh ta mà là “vì vợ xứng đáng”.
Phụ nữ đừng để mình rơi vào trạng thái “học được sự bất lực”
Thuật ngữ “học được sự bất lực” được nghiên cứu bởi nhà tâm lý học người Mỹ Martin Seligman. Ông đã tiến hành thí nghiệm và phát hiện rằng khi một cá nhân bị bạo hành lần đầu, họ có thể phản ứng bằng cách chạy trốn hoặc kêu la sợ hãi. Tuy nhiên, sau khi bị bạo hành nhiều lần, họ có thể chỉ còn biết nằm dưới đất run rẩy và không còn cách nào để tự vệ. Khi nhận ra rằng không thể trốn thoát, mọi thứ trở nên tuyệt vọng và bất lực. Đây là hiện tượng bất lực “học được” sau nhiều lần bị đày đọa. Khi có được “khả năng” này, họ không còn cảm thấy có khả năng tự chủ và thiếu động lực để thoát khỏi tình trạng bạo hành.
Có hai lý do phổ biến giúp giải thích tại sao nhiều phụ nữ không rời xa người chồng bạo hành:
Họ tin rằng mình sẽ có được cuộc sống tốt hơn trong tương lai.
Họ không tin vào khả năng tự chủ của mình sau khi thoát khỏi tình huống bạo hành.
Rất nhiều phụ nữ phụ thuộc kinh tế vào người chồng, do đó họ chẳng bao giờ dám nghĩ đến việc có thể tự sống mà không có sự hỗ trợ từ anh ta. Điều đáng sợ nhất là khi đàn ông có vẻ ngoài lịch sự, nhưng lại có hành vi bạo hành vợ mà không ai biết. Đây có thể bao gồm bạo lực từ lời nói đến hành động, thậm chí bạo lực tình dục và kinh tế, tạo nên một môi trường đầy sợ hãi và sự kiểm soát tối cao đối với phụ nữ.
Ảnh minh họa
Vòng luẩn quẩn này sẽ lặp lại: bạo lực thể xác và ngược đãi, cô lập và ngăn cản sự tương tác xã hội, lạm dụng tài chính, nhục mạ và ngược đãi tinh thần, đe dọa làm hại người hoặc vật mà đối phương quan trọng.
Sau khi bạo hành, người bạo hành thường sẽ sám hối, xin lỗi và hứa hẹn sẽ thay đổi trong tương lai. Đây là cái bẫy mà phụ nữ cần nhớ. Bạo lực không chỉ xảy ra một lần mà có thể lặp lại vô số lần. Khi bạn chấp nhận một lần, những lần sau thường càng trầm trọng hơn.
Với thời gian, số lần bạo hành có thể trở nên ngày càng thường xuyên hơn và sự sám hối của người bạo hành dần trở nên ít đi cho đến khi không còn, khiến bạn rơi vào tình trạng bất lực đã học được.
Bạo lực gia đình không thể dung thứ ngay từ lần đầu tiên. Phụ nữ cần học cách tự bảo vệ mình, tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình, cộng đồng và nỗ lực thoát khỏi tình huống này càng sớm càng tốt.
