Theo thông tin ban đầu, chiều 19/10, Công an phường Mai Động, quận Hoàng Mai, Hà Nội nhận được tin báo về việc có người tử vong tại trung tâm luyện tập thể thao ở một khu đô thị trên địa bàn phường. Nạn nhân được xác định là anh H. (42 tuổi, trú tại quận Hoàng Mai).

Theo cơ quan chức năng, khoảng 18h26 ngày 19/10, nhiều người trong phòng tập phát hiện anh H. có biểu hiện bất thường khi đang chạy trên máy, nên đã đỡ đặt xuống sàn phòng tập, rồi thực hiện việc sơ cứu nạn nhân. Ít phút sau, các y bác sỹ đến hiện trường tiếp tục thực hiện việc sơ cứu, nhưng nạn nhân đã không qua khỏi. Kết quả khám ngoài không có dấu vết do ngoại lực tác động.

Nhiều người cho rằng người đàn ông bị đột quỵ do tập luyện quá sức.

Trên quan điểm chuyên môn, BS CKII. BSNT Lê Đức Hiệp từ Khoa Tim mạch – Tim mạch can thiệp, BVĐK Hồng Ngọc cho rằng việc tập thể dục thể thao mang lại lợi ích cho sức khỏe nói chung và tim mạch nói riêng. Ví dụ, theo nghiên cứu Copenhagen City Heart Study được công bố trên tạp chí của Trường Môn Tim mạch Hoa Kỳ (JACC), chạy bộ giúp giảm 30% nguy cơ tử vong trong vòng 10 năm khi so sánh giữa người chạy bộ và người không chạy bộ. Hơn nữa, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chạy bộ có thể giúp giảm huyết áp và giảm độ cứng của thành động mạch, đặc biệt là ở người cao tuổi, nam giới, những người có huyết áp nền cao và người chạy chậm.

Tuy nhiên, khi tập thể dục thể thao quá sức lại là một câu chuyện khác. Ngày nay, tỉ lệ người tham gia tập luyện các môn thể thao đối kháng và những bài tập đòi hỏi cường độ cao ngày càng cao, đặc biệt là người trung niên, nhưng trước đó, họ không được tư vấn và sàng lọc về bệnh lý tim mạch hoặc yếu tố nguy cơ tim mạch đi kèm. Điều này có thể làm gia tăng những tác dụng không mong muốn trong quá trình tập luyện.

Đột quỵ sẽ xảy ra đối với bệnh nhân có bệnh lý tim mạch hoặc yếu tố nguy cơ tim mạch đi kèm như: tăng huyết áp, đái tháo đường, thừa cân, rối loạn chuyển hóa lipid, và đặc biệt ở người hút thuốc (thuốc lào, thuốc lá), rung nhĩ chưa được điều trị đầy đủ. Việc tập luyện quá sức ở nhóm đối tượng này làm gia tăng biến cố tim mạch đặc biệt là khi tập luyện không đúng cách.

3 nhóm người nguy cơ cao bị đột quỵ khi hoạt động thể thao quá mức

Đối tượng nguy cơ cao gặp phải đột quỵ khi chơi thể thao có thể phân chia thành 3 nhóm người:

– Nhóm thứ nhất: đột quỵ xảy ra trên người có sẵn yếu tố nguy cơ cao như người có dị dạng mạch máu não (phình mạch máu não), bệnh lý xơ vữa mạch máu gây ra nhồi máu cơ tim cấp, hoặc xuất huyết não cấp. Có một vấn đề là những biến cố hay xảy ra ở nhóm bệnh nhân không có triệu chứng trước đó khiến cho người bệnh chủ quan không thăm khám hoặc sàng lọc.

– Nhóm thứ hai: là do người chơi thể thao gắng sức quá, ham mê quá, đẩy sức chịu đựng vượt lên cao quá khả năng của mình. Đây là một tình trạng rất hay gặp trên thực tế. Ví dụ: những người này hàng ngày chỉ chạy được 5km, khi thi đấu lại lựa chọn quãng đường đua là 10km, 20km hay thậm chí nhiều hơn nữa…

Khi vận động gắng sức quá mức có thể là điều kiện thuận lợi gây khởi phát đột quỵ ở những người trẻ có yếu tố nguy cơ tiềm tàng. Ví dụ, ở những người trẻ tuổi có rối loạn yếu tố đông máu, bệnh lý tim mạch, dị dạng mạch máu não… khi tập luyện quá sức có thể gây ra cơn tăng huyết áp cấp tính dẫn tới khởi phát đột quỵ.

– Nhóm thứ ba: người cao tuổi, do cơ chế điều hòa tuần hoàn não của người cao tuổi kém hơn người bình thường, cộng thêm tập gắng sức có thể gây cơn tăng huyết áp kịch phát và xảy ra đột quỵ, đặc biệt khi thời tiết khắc nghiệt (quá nóng hoặc quá lạnh…), nhất là với những người cao tuổi có sẵn bệnh tăng huyết áp, bệnh đái tháo đường, tăng mỡ máu, xơ vữa động mạch, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hút thuốc, ít vận động, lối sống không lành mạnh, mất ngủ kéo dài, thường xuyên căng thẳng…

Phòng tránh đột quỵ hoặc các nguy cơ sức khỏe khi luyện tập thể dục thể thao

Qua đó, BS CKII. BSNT Lê Đức Hiệp, Khoa Tim mạch – Tim mạch can thiệp, BVĐK Hồng Ngọc nhắc nhở mọi người khi luyện tập thể dục thể thao cần thực hiện những việc sau để bảo vệ sức khỏe bản thân:

– Hãy chọn môn thể thao phù hợp với thể chất và điều kiện sức khỏe của bản thân, hãy tham vấn những người có kinh nghiệm như huấn luyện viên, các vận động lâu năm về phương pháp tập luyện đúng cách.

– Với nhóm người cao tuổi hoặc có bệnh lý tim mạch, hô hấp… nên thăm khám sức khỏe và tham vấn bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá và tư vấn đầy đủ về tình trạng bệnh và khả năng gắng sức. Việc kê đơn thể lực cho bệnh nhân đã được khuyến cáo từ các hiệp hội y khoa hàng đầu trên thế giới, qua đó giúp nâng cao hiệu quả của việc tập thể dục và hạn chế thấp nhất các biến cố khi tập luyện.

Mỹ Diệu