Trong lịch sử điện ảnh Hoa ngữ, có một bóng hình mãi mãi in sâu trong tâm trí người xem. Không chỉ bởi vẻ đẹp mong manh, thoát tục, mà còn bởi câu chuyện bi thương nhưng đầy ý nghĩa mà nàng mang lại. Nhiếp Tiểu Thiến, hồn ma xinh đẹp trong Thiện nữ u hồn (A Chinese Ghost Story, 1987), không chỉ là một nhân vật trên màn ảnh mà còn là biểu tượng cho nhiều triết lý nhân sinh sâu sắc.
Giữa lằn ranh thiện – ác, người – ma, bộ phim không đơn thuần kể câu chuyện tình yêu đầy oan trái giữa Ninh Thái Thần và Nhiếp Tiểu Thiến, mà còn là lời nhắc nhở thấm thía về cuộc đời. Một trong những câu thoại ám ảnh nhất trong phim mà khi xem vài lần tôi vẫn chưa để ý đến, sau này mới tấm tắc…
“Thiện lương không có sức mạnh thì chỉ là thứ vô dụng!”
Ninh Thái Thần là một thư sinh hiền lành, thật thà, nhưng cũng là người đại diện cho kiểu thiện lương yếu đuối. Chàng lương thiện, nhưng không có khả năng bảo vệ điều mình yêu quý. Lần đầu tiên gặp Tiểu Thiến, chàng không biết nàng là ma. Đến khi biết sự thật, dù sợ hãi, chàng vẫn dành cho nàng sự cảm thông và yêu thương. Nhưng yêu thôi chưa đủ. Đứng trước Lão Lão, kẻ đã giam cầm linh hồn Tiểu Thiến để hút sinh khí đàn ông, chàng bất lực.
Chúng ta thường ca ngợi người tốt, nhưng người tốt nếu chỉ biết cúi đầu chịu đựng, thì cuối cùng cũng trở thành con rối của số phận. Nếu không có sức mạnh để đấu tranh, lương thiện cũng chỉ là một viên đá trên đường, dễ dàng bị nghiền nát bởi những kẻ ác mạnh hơn.
Khác với Ninh Thái Thần, đạo sĩ Yến Xích Hà lại là một hình mẫu đối lập. Ông có thể không phải là người “hiền” theo cách mà chúng ta thường nghĩ về những bậc đạo sĩ, bởi ông hay càu nhàu, thô lỗ, nhưng chính ông mới là người đã cứu Tiểu Thiến.
Ông biết một sự thật đau lòng: trong thế giới này, lương thiện không thể tồn tại nếu không có sức mạnh đi kèm. Bởi vậy, thay vì chỉ biết thương xót hay cảm thông, ông hành động. Ông dám đối đầu với Lão Lão, dám vung kiếm trừ yêu, dám chiến đấu để giành lại công bằng.
Ông không chỉ là một người tốt, ông còn là một người tốt có sức mạnh. “Thiện lương không có sức mạnh thì chỉ là thứ vô dụng!” – đây chính là câu nói của Yến Xích Hà.
Những câu nói truyền cảm hứng khác trong phim “Thiện nữ u hồn”
Ngoài triết lý “Thiện lương không có sức mạnh thì chỉ là thứ vô dụng”, Thiện nữ u hồn (1987) còn chứa đựng nhiều câu thoại thấm thía, phản ánh sâu sắc số phận con người, tình yêu, lòng dũng cảm và quy luật nhân quả. Mỗi lời nói trong phim đều ẩn chứa một bài học mà người xem có thể chiêm nghiệm và áp dụng vào cuộc sống.
“Dù nàng là người hay là ma, ta cũng nguyện yêu nàng trọn kiếp.” Đó là lời của Ninh Thái Thần khi phát hiện ra sự thật rằng Nhiếp Tiểu Thiến không thuộc về thế giới con người.
Lẽ thường, ai cũng sợ ma, nhưng với Thái Thần, tình yêu vượt qua cả những giới hạn của sinh và tử. Khi yêu ai đó thật lòng, xuất thân hay hoàn cảnh không còn quan trọng, mà quan trọng là sự chân thành. Giống như đời thực, có những rào cản vô hình trong tình yêu – gia cảnh, địa vị, khoảng cách – nhưng nếu đã yêu bằng cả trái tim, chẳng có gì là không thể vượt qua.
Có một câu nói khác khiến người xem phải suy ngẫm: “Ma quỷ cũng có thể có lòng nhân từ, còn con người có khi lại độc ác hơn cả quỷ.”
Khi Ninh Thái Thần chứng kiến Nhiếp Tiểu Thiến dù là ma nhưng chưa từng cố ý làm hại ai, trong khi những kẻ quyền thế trong nhân gian lại dùng thủ đoạn để chèn ép kẻ yếu, chàng mới nhận ra sự thật phũ phàng ấy. Chúng ta thường bị ám ảnh bởi định kiến, nghĩ rằng ma quỷ thì chắc chắn phải đáng sợ, phải tà ác. Nhưng điều đó có thực sự đúng không? Có những con người khoác lên vẻ ngoài đạo mạo nhưng tâm địa lại còn đáng sợ hơn cả những sinh vật bị gán mác yêu ma.
Có đôi khi, dù yêu thương đến đâu, người ta vẫn phải chấp nhận một sự thật đau lòng: “Chúng ta có duyên, nhưng không có phận.”
Đó là lời cuối cùng của Nhiếp Tiểu Thiến khi cô phải từ biệt Ninh Thái Thần để siêu thoát. Họ yêu nhau, nhưng định mệnh không cho phép họ bên nhau trọn vẹn. Cuộc đời cũng vậy, có những mối quan hệ, những tình cảm dù sâu đậm đến đâu cũng không thể có một kết thúc viên mãn. Con người có thể cố gắng, nhưng có những thứ thuộc về số phận mà ta không thể cưỡng cầu. Học cách buông bỏ cũng là một phần của trưởng thành.
Nhưng nếu ai cũng chấp nhận số phận mà không dám đứng lên đấu tranh, thì liệu còn gì là ý nghĩa của cuộc đời? Ninh Thái Thần từng là một thư sinh yếu đuối, không có gì trong tay, nhưng chàng đã quyết định đứng lên chiến đấu để bảo vệ người mình yêu. “Một kẻ yếu đuối không thể cứu được ai cả, nhưng ta không thể đứng nhìn mà không làm gì.”
Đây là khoảnh khắc mà chàng không còn là một người chỉ biết cam chịu nữa, mà đã dám hành động vì điều mình tin tưởng. Con người không ai sinh ra đã mạnh mẽ, nhưng điều quan trọng là phải dám bước lên, dám thay đổi. Nếu cả đời chỉ chấp nhận bị cuốn theo dòng chảy của số phận, ta sẽ mãi là kẻ bất lực.
Tất cả những triết lý đó quy tụ lại trong một chân lý lớn hơn: “Thiện ác cuối cùng cũng sẽ có báo ứng, chỉ là sớm hay muộn mà thôi.”
Yến Xích Hà đã thốt lên điều này khi cảnh báo Lão Lão rằng những kẻ gây ra tội ác sẽ không thể lẩn trốn mãi. Nhân quả là một quy luật không thể tránh khỏi. Kẻ ác có thể hưởng lợi trong một thời gian, nhưng không có gì tồn tại vĩnh viễn. Sớm hay muộn, mọi hành động sai trái sẽ quay lại trừng phạt chính kẻ đã gây ra chúng. Trong thực tế, có những kẻ dùng mưu mô để trèo lên cao, nhưng đến một lúc nào đó, sự giả dối cũng sẽ bị phơi bày.
Những câu nói trong Thiện nữ u hồn không chỉ là lời thoại trong một bộ phim kiếm hiệp, mà còn phản ánh quy luật đời người. Mỗi câu chữ vang lên như một lời nhắc nhở rằng tình yêu cần sự dũng cảm, thiện lương phải đi cùng sức mạnh, và mọi sự trên đời đều có nhân quả. Mỗi người trong chúng ta rồi cũng sẽ tìm thấy một phần của chính mình qua những triết lý mà bộ phim để lại.
Trương Lương
