Sự phát triển như vũ bão của AI khiến nhiều người, đặc biệt là người trẻ cảm thấy lo lắng, hoang mang. Người trẻ ấy không phải ai xa lạ – là bạn, là tôi, là những người đang đứng giữa ngã rẽ ngành nghề, hoang mang trước sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo.
Với hàng loạt câu hỏi dồn dập: “Học ngành gì để không thất nghiệp?”, “Nghề nào AI chưa thay được?”, “Ngành nào đang bị ảnh hưởng mạnh nhất?”, một chàng trai trẻ đã quyết định hỏi thẳng ChatGPT: “Ngành nào dễ thất nghiệp nhất sau AI?”.
Câu trả lời không nằm gọn trong một dòng ngắn, mà được trình bày thông qua một bảng phân loại các lĩnh vực nghề nghiệp theo mức độ có khả năng bị AI thay thế. Và điều gây bất ngờ lại xuất hiện ngay ở vị trí đầu tiên – lĩnh vực tưởng chừng như ổn định, hóa ra lại dễ tổn thương đến vậy.
Bảng phân loại mức độ có thể bị AI thay thế theo ngành nghề được ChatGPT tổng hợp dựa trên các báo cáo về AI & việc làm từ OpenAI, Diễn đàn Kinh tế Thế giới, McKinsey, và PwC như sau:
| Vị trí | Ngành nghề | Nguy cơ bị AI thay thế (1–10) | Mức rủi ro |
|---|---|---|---|
| 1 | Nhân sự – Tuyển dụng | 9.4 | 🔥 Rất cao |
| 2 | Nhập liệu – Kế toán sơ cấp | 9.2 | 🔥 Rất cao |
| 3 | Dịch thuật – Biên phiên dịch | 8.9 | 🔥 Rất cao |
| 4 | Chăm sóc khách hàng | 8.5 | 🔥 Cao |
| 5 | Nhân viên hành chính | 8.3 | 🔥 Cao |
| 6 | Lập trình viên junior | 7.9 | ⚠️ Trung bình – cao |
| 7 | Marketing nội dung cơ bản | 7.5 | ⚠️ Trung bình |
| 8 | Giảng viên lý thuyết (online) | 6.8 | ⚠️ Trung bình |
| 9 | Tài xế – Giao hàng | 6.1 | ⚠️ Trung bình |
| 10 | Luật sư – Cố vấn pháp lý | 5.5 | ⚠️ Trung bình thấp |
Cái tên xuất hiện ở vị trí top 1 khiến nhiều người không ngờ tới: Nhân sự – Tuyển dụng. Lý do cũng được ChatGPT chỉ ra nhanh chóng:
– Vì các công cụ AI giờ đã có thể lọc CV, đánh giá hồ sơ, phân tích dữ liệu ứng viên tốt hơn cả con người – nhanh hơn, không thiên kiến, lại tiết kiệm chi phí.
– Các quy trình như đăng tin, gọi điện, sắp lịch phỏng vấn… đều có thể tự động hóa hoặc ủy thác cho chatbot.
– Doanh nghiệp đang dần chuyển sang AI-driven recruitment, chỉ giữ lại con người cho các vai trò chiến lược.
Câu trả lời của ChatGPT cho thấy một nghịch lý đáng buồn: Nghề từng giữ “quyền lực sinh sát” trong tay – chọn ai, loại ai – giờ đây lại là nghề có nguy cơ bị chọn loại sớm nhất. Thế nhưng rõ ràng là không phải ai cũng mất việc nếu biết thích nghi.
Ảnh minh họa
ChatGPT nói thêm: “Không phải ngành nào cũng sẽ bị thay thế hoàn toàn, mà là các phần việc lặp lại, không sáng tạo, không gắn với con người thật sự sẽ bị đào thải trước”.
Vậy nên, nếu bạn làm ở ngành có nguy cơ cao, đừng vội hoảng loạn. Hãy học cách nâng cấp kỹ năng, tập trung vào phần chiến lược – sáng tạo – cảm xúc – giao tiếp mà AI chưa thể làm được.
Trong thời đại AI, không có ngành nào là tuyệt đối an toàn, chỉ có người không ngừng học hỏi mới đứng vững. Nếu hôm nay bạn sợ, đó là tín hiệu tốt, vì người sợ sẽ hành động, còn người chủ quan mới dễ bị thay thế nhất.
Thiên An
