“Ngồi vỉa hè, ăn xỏ lòi, uống nước mía, nghe gió biển vi vu” hay “dạo phố ăn bắp nướng, chè mít, bánh bèo chén, bánh canh hẹ” … là câu cửa miệng của không chỉ người dân Phú Yên mà còn là của du khách phương xa mỗi khi đến với xứ sở “hoa vàng trên cỏ xanh”.
“Xỏ lòi” là cách gọi dung dị của người dân, chỉ món ăn vặt gồm: thịt xiên, thịt lá lốt, chả ram được nướng trên than nóng ăn kèm rau sống và linh hồn là chén mắm đẫm tỏi ớt cay xè. Đây là món mà ai đến Phú Yên cũng phải tìm để thưởng thức cho được một lần.
“Xỏ lòi” là món ăn đặc sản nổi bật của Tuy Hòa, được làm từ thịt lợn ướp đều gia vị và có thể có công thức ướp đặc trưng của từng nơi. Thịt lợn thường được tẩm ướp với gia vị đặc biệt và chút dầu điều để có màu sắc hấp dẫn. Một miếng rau kết hợp với một miếng “xỏ lòi” chấm mắm tuy đơn giản nhưng lại rất đưa miệng. Món ăn không chỉ ngon và bắt mắt mà còn rất rẻ, với giá khoảng 5.000 – 7.000 đồng/xiên, chỉ cần vài chục nghìn đồng là bạn đã có thể ăn no căng bụng.
Mệnh danh là thành phố biển, Tuy Hòa được thiên nhiên ưu ái với nguồn thủy hải sản phong phú. Một chuyến thăm Phú Yên sẽ không trọn vẹn nếu bạn không thưởng thức các món từ nghêu, sò, ốc, hến tại những quán ăn địa phương. Trên khắp các con đường ở Tuy Hòa, bạn có thể dễ dàng tìm thấy những quán ốc tươi ngon, được chế biến thành nhiều món như hấp, luộc, xào, nướng với đủ các hương vị khác nhau. Các quán ốc ở đây thường được du khách đánh giá cao nhờ độ tươi sống và cách gia giảm vừa miệng. Giá cả dao động khoảng 25.000 – 30.000 đồng/đĩa.
Cũng giống như nghêu, sò, ốc hến, bánh canh Phú Yên cũng dễ dàng tìm thấy bất cứ đâu, khắp các đầu đường ngõ hẻm. Bánh canh là món ăn không còn xa lạ nhưng cách chế biến của người Phú Yên có chút khác biệt. Bánh canh Phú Yên được làm từ bột gạo, sợi bánh dẻo, thơm mùi gạo, không bị bở khi chế biến, được ăn cùng chả cá, cá dầm. Chả cá có thể được làm từ nhiều loại khác nhau như cá mối, cá cờ, cá nhồng… điểm chung là phải tươi để tạo nên hương vị đặc trưng, ngon nhất của món ăn.
Thứ làm nên thương hiệu của món ăn này chính là nước dùng và những lá hẹ được cắt nhỏ. Đặc biệt phần nước lèo của món bánh canh hẹ được chế biến từ nước nấu cá nên có vị ngọt đậm đà, thơm mà không béo. Một tô bánh canh hẹ có giá dao động 20.000 – 30.000 đồng.
Bánh bèo có mặt ở hầu hết những tỉnh miền Trung, miền Nam, mỗi nơi lại có một phong cách khác nhau. Ở Phú Yên, bánh bèo chế biến từ thứ gạo thơm ngon của cánh đồng Tuy Hòa. Gạo được ngâm mềm, xay nhuyễn rồi khuấy cùng nước ấm, để yên sau vài giờ là có thể mang đi hấp.
Bánh bèo được hấp trong những chén sứ nhỏ. Bánh bèo ngon là chiếc bánh bèo chín vừa tới, không quá cứng cũng không nhũn mềm. Nhân ăn kèm là một ít bánh mì sấy giòn, một ít chà bông, mỡ hành. Nước mắm phải là nước mắm vừa đủ vị mặn ngọt và đặc biệt cay tê đầu lưỡi. Mỗi mâm gồm 10 chén, giá dao động 20.000 – 30.000/ mâm.
Bắp nướng mắm nêm là một món đặc sản nổi tiếng của Phú Yên bởi hương vị vô cùng đặc biệt. Bắp được nướng trực tiếp trên than hồng, phải lật liên tục làm sao cho không bị cháy mà vẫn chín đều. Khi từng hạt bắp vàng ruộm, bắp sẽ được tưới đẫm mắm nêm. Mắm quyện đều vào từng hạt bắp, người bán tiếp tục cho lên bếp, lật đảo sơ qua. Đi kèm với đó không thể thiếu lớp hẹ xắt nhuyễn. Hai thành phần tuy phụ nhưng khi kết hợp lại với nhau sẽ mang đến mùi thơm khó cưỡng cho món ăn dân dã này.
Chỉ với 10.000 – 15.000 đồng là bạn đã có thể thưởng thức bắp nướng mắm nêm thơm lừng. Lưu ý là bắp nướng mắm nêm Phú Yên phải ăn ngay khi nóng mới cảm nhận được trọn vẹn được hương vị đan xen hài hòa. Mùi thơm của bắp nếp nướng hòa quyện với mùi thơm của hẹ, vị đặc trưng của mắm nêm chắc chắn sẽ khiến bạn thích thú mà thưởng thức thêm.
Một món tráng miệng chắc chắn không thể bỏ qua là chè 5.000 đồng. Ngay giữa trung tâm thành phố Tuy Hòa có một quán chè suốt 30 năm bán những ly chè ngon nức tiếng, giá đến giờ cũng chỉ 5.000 đồng/ly. Quán chè này không hề có bảng hiệu hay quảng cáo rầm rộ mà nằm nép mình dưới một gốc cây lớn trên đường Duy Tân (cạnh Siêu thị Coop.mart). Quán chè có gần 15 loại như: trôi nước, chè chuối, chè bắp, chè mít đác, đậu ván, đậu đen, đậu trắng, đậu xanh…
Với những người dân Phú Yên xưa nay, chè 5.000 đồng là nơi dừng chân mỗi khi đi làm, đi học về. Khách hàng của quán chủ yếu là học sinh và người lao động. Giờ đây, chè 5.000 là điểm hút khách du lịch hàng đầu của tỉnh Phú Yên khi hầu như tối nào cũng có xe chở đoàn khách du lịch tới đây thưởng thức. Một vài khách du lịch chia sẻ: “Mỗi lần ăn nhiều lắm được 3 ly, bình thường ăn 1 hoặc 2 ly, chỉ với 10.000 đồng là đủ no rồi”.
