Gần đây, DeepSeek đã trở thành một hiện tượng gây bão trên Internet, thu hút sự quan tâm rộng rãi từ cộng đồng công nghệ và cả những người ngoài ngành.
Mức độ ảnh hưởng của nó lớn đến mức ngay cả những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như Microsoft và Google cũng không thể xem nhẹ.
Sự trỗi dậy mạnh mẽ của DeepSeek không chỉ phản ánh bước tiến vượt bậc của trí tuệ nhân tạo (AI), mà còn cho thấy những thay đổi sâu sắc trong cục diện công nghệ và thị trường lao động toàn cầu.
Với sự phát triển không ngừng của AI, dữ liệu lớn, năng lượng tái tạo và hàng loạt công nghệ đột phá khác, nhu cầu nhân lực trong nhiều lĩnh vực cũng có sự dịch chuyển rõ rệt. Những ngành học truyền thống có thể dần mất đi lợi thế cạnh tranh, trong khi một số chuyên ngành mới đang nổi lên với triển vọng đầy hứa hẹn.
Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng cho các bậc phụ huynh và học sinh: Đâu là những ngành học đáng đầu tư trong tương lai?
1. Trí tuệ nhân tạo (AI)
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, AI đang dần thay đổi cách con người làm việc và sinh hoạt, được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như robot, nhận diện giọng nói, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và hệ thống chuyên gia.
Để theo đuổi ngành này, sinh viên có thể lựa chọn các chuyên ngành liên quan như khoa học máy tính, khoa học dữ liệu và tự động hóa, giúp trang bị nền tảng vững chắc về thuật toán, lập trình và phân tích dữ liệu.
Cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực AI cũng rất rộng mở với nhiều vị trí hấp dẫn như kỹ sư thuật toán AI, kỹ sư học máy, chuyên gia xử lý ngôn ngữ tự nhiên và nhà phân tích dữ liệu,…
Thu nhập trong lĩnh vực AI đang tăng nhanh chóng do nhu cầu cao, mang lại cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn. Cụ thể như sau: từ 15.000.000 – 500.000.000 triệu đồng/tháng tại Việt Nam. Những công ty đi đầu về tuyển dụng AI ở Việt Nam là VIN AI, Viettel AI, VNPT AI, FPT, Bosch Software.
2. Hàng không vũ trụ
Ngành hàng không vũ trụ là một trong những lĩnh vực công nghệ cao đầy tiềm năng, tập trung vào thiết kế, chế tạo và vận hành các hệ thống máy bay, tàu vũ trụ, vệ tinh cùng các công nghệ liên quan.
Đây là ngành học đòi hỏi sự kết hợp giữa toán học, vật lý, khoa học máy tính và khoa học vật liệu, nhằm tạo ra những đột phá trong khám phá không gian, phát triển hệ thống bay tiên tiến và cải tiến công nghệ hàng không.
Sinh viên có thể lựa chọn các chuyên ngành như kỹ thuật hàng không vũ trụ, thiết kế và kỹ thuật máy bay, hoặc cơ khí chế tạo để trang bị nền tảng chuyên môn vững chắc.
Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp không gian, cơ hội nghề nghiệp rất rộng mở, bao gồm các vị trí như nhà thiết kế tàu vũ trụ, kỹ sư hệ thống vệ tinh hay chuyên gia nghiên cứu công nghệ hàng không.
Công nghệ hàng không vũ trụ là một ngành mới và đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao. Bởi vậy, so với các ngành khác, mức lương của nhân viên, kỹ sư trong ngành Công nghệ hàng không vũ trụ khá cao. Thu nhập trung bình của 1 kỹ sư là 10 -15 triệu đồng/ tháng. Đối với cấp quản lý, nhà nghiên cứu mức lương có thể lên 20 – 30 triệu đồng/ tháng, thậm chí là cao hơn.
3. Công nghệ tài chính (Fintech)
Công nghệ tài chính (Fintech) là sự giao thoa giữa kinh tế, tài chính, khoa học dữ liệu và công nghệ blockchain, giữ vai trò then chốt trong việc hiện đại hóa các dịch vụ tài chính và thúc đẩy nền kinh tế số phát triển.
Ngành học này tập trung vào việc nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và blockchain nhằm tối ưu hóa quy trình thanh toán, quản lý tài sản, cho vay trực tuyến cũng như giao dịch tài chính.
Sinh viên theo học lĩnh vực này có thể lựa chọn các chuyên ngành như kỹ thuật tài chính hoặc công nghệ blockchain để phát triển kỹ năng trong phân tích dữ liệu, lập trình hệ thống tài chính và quản lý rủi ro.
Cơ hội nghề nghiệp trong Fintech rất đa dạng, bao gồm chuyên gia phát triển blockchain, nhà phân tích công nghệ tài chính, kỹ sư hệ thống tài chính và cố vấn đầu tư số.
Theo báo cáo thị trường IT Việt Nam (Topdev), lương trong lĩnh vực Công nghệ tài chính xếp thứ 3 với mức lương đăng tuyển trung bình là 1.115 USD (khoảng 28 triệu đồng).
Theo các khảo sát thống kê sơ bộ, các cá nhân làm việc trong ngành công nghệ tài chính có thu nhập hấp dẫn, khoảng từ 1.000 – 1.500 USD (khoảng 25 – 37 triệu đồng) nếu nắm rõ các kiến thức và kỹ năng công nghệ và tài chính.
4. Khoa học dữ liệu và dữ liệu lớn (Big Data)
Khoa học dữ liệu là một lĩnh vực liên ngành kết hợp giữa toán học, thống kê và khoa học máy tính, đóng vai trò then chốt trong việc khai thác giá trị từ dữ liệu để hỗ trợ ra quyết định chính xác và hiệu quả.
Trong thời đại kỹ thuật số, lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra mỗi ngày từ các nền tảng trực tuyến, thiết bị IoT, mạng xã hội và giao dịch tài chính, làm tăng nhu cầu về các chuyên gia có khả năng thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu lớn.
Sinh viên có thể theo học các chuyên ngành như khoa học dữ liệu, công nghệ dữ liệu lớn, thống kê hoặc kỹ thuật phần mềm để phát triển kỹ năng lập trình, phân tích dữ liệu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào việc xử lý thông tin.
Cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực này rất rộng mở, với các vị trí như nhà phân tích dữ liệu, kỹ sư thuật toán, chuyên gia trí tuệ doanh nghiệp (BI) hay kỹ sư học máy.
Với vai trò ngày càng quan trọng của dữ liệu trong kinh doanh và công nghệ, khoa học dữ liệu hứa hẹn sẽ tiếp tục là một trong những ngành nghề hot nhất trong tương lai.
Mức lương trung bình cho các vị trí Data Scientist tại Việt Nam thường nằm trong khoảng từ 13 đến 25 triệu đồng/tháng. Với những người có kinh nghiệm lâu năm, mức lương có thể lên đến trên 30 triệu đồng/tháng. Ở các quốc gia khác, đặc biệt tại những thành phố lớn ở Mỹ và Anh, mức lương của các vị trí trong ngành khoa học dữ liệu cao hơn rất nhiều.
5. Bảo mật mạng (Cybersecurity)
Trong thời đại số hóa, bảo mật mạng trở thành yếu tố then chốt nhằm bảo vệ hệ thống dữ liệu và thông tin cá nhân trước các mối đe dọa từ tấn công mạng, phần mềm độc hại và rò rỉ dữ liệu.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây và blockchain, nhu cầu về các chuyên gia bảo mật ngày càng tăng cao để đảm bảo an toàn cho các hệ thống công nghệ quan trọng như tài chính, y tế, thương mại điện tử và chính phủ.
Sinh viên theo học ngành này có thể lựa chọn các chuyên ngành như bảo mật mạng, mật mã học hoặc an toàn thông tin để nắm vững các phương pháp mã hóa, phát hiện và phòng chống tấn công mạng.
Cơ hội nghề nghiệp rất đa dạng, từ kiến trúc sư bảo mật, chuyên gia tư vấn bảo mật dữ liệu đến kỹ sư an ninh mạng,…
Theo khảo sát do trung tâm đào tạo kiến thức và kỹ năng thực chiến về An Toàn Thông Tin CyberJutsu, tại một số doanh nghiệp công nghệ lớn tại Việt Nam, mức lương trung bình của nhân sự an ninh mạng kinh nghiệm từ 1 – 3 năm dao động trong khoảng 15 – 40 triệu đồng/tháng. Sinh viên mới ra trường lương trung bình 8 – 15 triệu đồng/tháng.
Với những kỹ sư giàu kinh nghiệm, nhà nghiên cứu tham gia các chương trình phát hiện lỗ hổng có thể đạt thu nhập hàng chục ngàn USD/tháng.
Ứng Hà Chi
