Bố mẹ chồng tôi có 3 người con trai và 2 người con gái. Các anh chị em lần lượt tên là: Thân, Nguyên, Lộc, Hiền, Hậu. Chồng tôi là Nguyên, con thứ hai trong gia đình.

Anh Thân là con cả, đã qua đời hơn 10 năm trước do tai nạn lao động. Chị dâu cả tên Uyên vẫn tiếp tục ở lại nhà chồng để chăm sóc bố mẹ chồng và lo cho 2 con của anh chị. Chị Uyên không tái hôn nên cả gia đình đều đồng ý để chị tiếp tục ở lại căn nhà từ đường – nơi bố mẹ chồng tôi đang sinh sống.

Vợ chồng tôi sống cách nhà bố mẹ 2km. Vợ chồng chú Lộc thì sống ở thành phố, còn hai em Hiền và Hậu thì lấy chồng ở huyện khác, khoảng cách không quá xa nhưng cũng ít khi về thăm bố mẹ.

Cuộc sống vốn khá yên bình và hòa thuận, cho đến khi bố chồng tôi bị đột quỵ và qua đời vào cuối năm ngoái. Mẹ chồng tôi buồn bã nên liên tục ốm đau, nằm trên giường bệnh 6 tháng rồi cũng qua đời.

Tang lễ của mẹ xong thì cả nhà nảy sinh mâu thuẫn và quyết định họp mặt buổi tối để phân chia tài sản.

Bố mẹ chồng tôi có của ăn của để. Căn nhà từ đường ông bà sinh sống rộng hơn 100m2, thuộc kiểu nhà cổ bằng gỗ. Sân vườn 300m2 nữa, nên tổng diện tích mảnh đất là hơn 400m2, rất vuông vắn đẹp đẽ. Giờ lại chỉ có mình chị dâu cả sinh sống. Bởi lẽ 2 con của chị – 1 trai 1 gái – đã lớn, đều đi học đại học trên thành phố.

Còn 360m2 đất vườn của bố mẹ chồng thì nằm ngay sát đường lớn, tương lai rất khả quan.

Chồng tôi nói rằng chị dâu dù sao cũng là người khác họ nên giờ bố mẹ mất, chị không được ở nhà từ đường nữa. Mọi người sẽ chia cho chị 100m2 đất mảnh vườn và giúp chị dựng một căn nhà tạm cho chị sống ở đó.

Vợ chồng tôi sẽ chuyển về nhà từ đường ở để thờ cúng tổ tiên vì việc thờ phụng này là việc của đàn ông trong họ, không phải việc của đàn bà.

Trong việc này, tôi không dám ý kiến, vì chồng tôi đã quyết là sẽ cố làm bằng được.

Vợ chồng em Lộc, em Hiền nghe vậy thì đồng tình. Chỉ có em Hậu phản đối. Em Hậu nói chị dâu đã lấy anh Thân thì cũng là người trong họ, không phải người ngoài. Cháu Đạt – con trai anh chị – là cháu trai trưởng họ có quyền thừa kế.

Nhưng em Lộc nói chắc gì cháu Đạt đã về, biết đâu học trên thành phố rồi ở lại đó lập nghiệp luôn thì sao?

Tất cả mọi người tranh luận nhau, ồn ào, chỉ có chị dâu cả cúi đầu im lặng, nước mắt rơi lã chã. Em Hậu liền bảo chị lên tiếng, nếu có uất ức hay mong muốn như thế nào thì cứ nói ra.

Chị dâu nói bản thân là nữ, lại là người nơi khác về làm dâu, không dám mơ tưởng tài sản nhà chồng nên tùy các em quyết định.

Đúng lúc này thì cháu Đạt về. Có vẻ cháu vừa tan học thì lên xe khách về thẳng nhà luôn nên 9h tối đã có mặt tại nhà.

Cháu chào hỏi các cô các chú sau đó vào phòng ngủ của mình lấy ra một tập giấy tờ. Cháu nói rằng trước lúc mất, bà nội có giao lại cho cháu tập giấy tờ này. Bà bảo nếu sau khi ông bà mất, cả nhà vẫn bình yên đoàn kết thì cứ cất giữ. Còn nếu có tranh chấp, thì cháu phải lấy ra để các chú các cô biết nguyện vọng của ông bà. Tất cả mọi người đều chấn động vì không ngờ bố mẹ để lại di chúc.

Chồng tôi liền mở ra xem và trợn mắt vì bản di chúc do chính tay bố chồng tôi viết lúc còn khỏe mạnh, bên dưới có cả chữ ký của cả ông và bà, cùng 2 người hàng xóm làm chứng.

Trong di chúc, bố mẹ chồng tôi đã quyết định để lại toàn bộ căn nhà từ đường cho cháu Đạt, là cháu trai trưởng đích tôn của ông bà. Nếu chị dâu cả không tái giá thì vẫn tiếp tục ở lại căn nhà này, thay cháu Đạt lo việc thờ cúng ông bà trong những năm cháu không có mặt ở nhà. Sau này, việc cháu Đạt ở lại thành phố hay về quê sẽ tùy thuộc vào mong muốn của cháu, căn nhà vẫn đứng tên cháu Đạt và có thể được truyền thừa cho con trai trưởng của cháu.

Mảnh vườn 360m² kia thì được chia ra, chồng tôi và em Lộc mỗi người nhận 100m², em Hiền và em Hậu mỗi người được 50m², còn 60m² được để lại cho cháu Hằng – con gái của vợ chồng chị dâu.

Bố chồng tôi cũng nhấn mạnh trong di chúc rằng ai cũng có phần, ít hay nhiều thì cũng nên vui vẻ chấp nhận vì đây là tấm lòng của bố mẹ. Nếu bố mẹ không có gì để lại, thì các con cũng phải chịu thôi.

Tôi thấy việc bố mẹ chồng chia tài sản thừa kế như vậy là hợp lý, nhưng chồng tôi có vẻ không hài lòng. Tuy nhiên, trước bản di chúc rõ ràng, anh không thể làm gì khác, đành trao lại cho cháu Đạt và cùng tôi ra về.

Tôi chỉ mong cả gia đình lại yêu thương và hòa thuận như khi bố mẹ chồng còn sống, nhưng tôi luôn có cảm giác rằng sẽ không bao giờ được như trước nữa. Chẳng lẽ đất đai, tiền bạc lại có thể khiến con người ta đánh mất hết giá trị đạo đức?