Gen Z  và các chủ đề liên quan dường như vẫn không hề hạ nhiệt trên các trang mạng xã hội trong thời gian gần đây. Với những cá tính mạnh mẽ và phá cách, Gen Z đang dần tạo nên dấu ấn riêng biệt của thế hệ mình, đồng thời cũng khiến chúng ta phải “ngã ngửa” vì độ sáng tạo vô cực của họ trong việc phát triển ra “ngôn ngữ Gen Z”.

Đặc biệt là Gen Z đang theo đuổi tinh thần “nghĩ ngược, làm được”. Họ không ngại khác biệt, luôn trải nghiệm cuộc sống đa góc độ và biết cách khiến sở thích, đam mê của mình tỏa sáng.

Cùng ofamily giải mã ngôn ngữ Gen Z và đảo qua một số từ vựng phổ biến để hiểu thêm về loại ngôn ngữ độc đáo này nhé!

Hy vọng sau khi đọc bài này, bạn sẽ hết “chằm zn” mỗi khi nhìn thấy 1 đoạn hội thoại hay 1 chiếc comment dạo của ai đó Gen Z.

Ngôn ngữ Gen Z là gì? Vì sao lại có?

Nếu thế hệ 8x, 9x có teencode thì thế hệ Z cũng có một loại ngôn ngữ của riêng họ. Trong kho tàng từ vựng của Gen Z, bạn sẽ bắt gặp những từ khó hiểu đến mức “chằm zn” và “khum” hiểu chúng nghĩa là gì.

Ngôn ngữ Gen Z không phải là một loại ngôn ngữ chính thức như Tiếng Việt. Nó đơn giản chỉ là một sáng tạo của các bạn trẻ thuộc thế hệ Z với mục đích giải trí, giúp giao tiếp qua mạng nhanh gọn, và thể hiện cá tính riêng của họ.

Trường từ vựng thuộc ngôn ngữ Gen Z có thể bao gồm những từ được biến tấu từ tiếng Việt nguyên gốc hoặc là từ rút gọn, nói lái.

Bên cạnh đó, cũng có những từ bắt nguồn từ các nền tảng mạng xã hội nổi tiếng như Facebook hay Tik Tok. Những phát ngôn của ai đó nổi tiếng cũng có thể trở nên “viral” và được thêm vào từ điển Gen Z.

Ví dụ, từ không được Gen Z biến thể thành khum – một từ được cho rằng mang sắc thái đáng yêu, dễ thương hơn. 

Hay những câu nói hài hước của Tiktoker Triển Chill dạo gần đây đã trở thành trend và được rất nhiều gen Z sử dụng. Cụ thể, trong một video nói về sự khác biệt giữa cách tỏ tình của các thế hệ, thay vì e thẹn như thế hệ ông bà, Gen Z của chúng ta sẽ mạnh dạn nói rằng: “Vì mình quá thích cậu rồi, phải làm sao phải làm sao? ”

Kho từ vựng ngôn ngữ Gen Z phổ biến nhất hiện nay

Chằm Zn là gì?

Đây là một từ đã làm mưa làm gió trên mạng xã hội trong suốt một thời gian dài. Đến những người không sử dụng mạng xã hội nhiều cũng phải thắc mắc “chằm zn nghĩa là gì vậy?”.

Theo từ điển Gen Z:

Chằm Zn = Trằm Kẽm = Trầm Cảm

Trong đó, Chằm là cách nói lái của từ Trầm còn Zn là nguyên tố hoá học kẽm.

Cụm từ này được dùng để biểu đạt cảm xúc bất lực, buồn bã hay bực dọc về một câu chuyện, tình huống nào đó.

Ví dụ: Hôm nay dậy sớm trang điểm lên đồ đẹp đẽ ra đường thì trời mưa, chằm zn luôn á!

Ăn nói xà lơ

Ám chỉ một người nào đó nói sai, không đúng với “xà lơ” đọc đúng là cụm từ “sai lơ”, một từ ngữ địa phương.

Cụm từ xuất hiện sau khi một người livestream bán hàng nói con của mình rằng “Sao con nói vậy!? Ăn nói xà lơ”.

ví dụ: “Sao con nói vậy? Ăn nói xà lơ”.

Cà hẩy

Hành động đẩy hông hướng về phía trước với vũ đạo lắc lư hay còn được hiểu là “vừa cà, vừa hẩy”.

Theo báo Thanh Niên, cụm từ “cà hẩy” xuất phát từ việc rapper Hieuthuhai sử dụng vũ đạo này khi biểu diễn trên sân khấu.

ví dụ: “Anh đó cà hẩy đẹp quá”.

Cà nhính

Được hiểu nôm na cụm từ dùng để biểu thị sự thích thú, hào hứng của giới trẻ.

Bắt nguồn từ một đoạn livestream của ca sĩ Miko Lan Trinh và bạn trai của cô khi cùng ăn lẩu. Nữ ca sĩ đã liên tục nói “cà nhính, cà nhính” khi cầm dĩa thức ăn với biểu cảm thích thú.

ví dụ: “Cà nhính, cà nhính, cà nhính”.

Mãi mận là gì? Mãi kem là gì?

Trong cụm từ mãi mận, mận là cách nói lái của mặn trong mặn mà. Mãi mận vì thế có thể hiểu là mãi “mặn mà”, được sử dụng để mô tả vẻ bề ngoài của ai đó hay trạng thái, tính chất của một sự vật hiện tượng. Đôi khi cũng được dùng như một lời cảm thán.

Mãi mận = Mãi mặn mà

Nếu thường xuyên lướt mạng xã hội, bạn sẽ bắt gặp cụm từ này được sử dụng trong các trường hợp như “otp mãi mận”, “idol tôi mãi mận”. Đây là hai cách nói phổ biến về các cặp đôi và idol Kpop.

Đôi khi cụm từ này còn được dùng để tán dương về thành tích, tài năng của một ai đó. Ví dụ, ca khúc Spring Day của BTS chưa từng rời khỏi bảng xếp hạng âm nhạc Melon của Hàn quốc suốt 5 năm qua, một bạn fan đã phát biểu: “Spring Day mãi mận

Mãi mận trong ngôn ngữ Gen Z còn có các biến thể khác như mãi mận xoài cóc ổi mít, mãi mận mãi kem, v.v.

Flex là gì?

Flex là hành động khoe khoang, thể hiện bản thân một cách lố bịch và đôi khi có thể khiến đối phương khó chịu.

Đây vốn là một động từ trong tiếng Anh với hai ý nghĩa. Ý nghĩa thứ nhất là hành động bẻ cong, uốn cong một vật gì đó một cách dễ dàng. Ý nghĩa thứ hai ám chỉ việc uyển chuyển thay đổi một việc gì đó, khiến nó phù hợp hơn với hoàn cản.

Trên mạng xã hội Việt Nam mà tiêu biểu là Facebook, thuật nhữ flex được sử dụng rộng rãi với ý nghĩa của sự khoe khoang. Có cả một cộng đồng mang tên “Flex đến hơi thở cuối cùng” tạo sân chơi cho mọi người flex mà không sợ bị chê trách. Có lẽ nhờ bắt trend flex cùng với việc chạm đúng vào bậc cao nhất trong tháp nhu cầu Maslow là “Nhu cầu được thể hiện bản thân”, cộng đồng này nhanh chóng trở nên viral; mỗi bài đăng thu về lượt tương tác rất khủng. Chỉ trong vòng chưa đầy 1 tháng, cộng đồng này đã có tới hơn 800 nghìn thành viên.

Thậm chí, người nổi tiếng, KOL, các nhãn hàng hay cả biên tập viên truyền hình cũng tham gia flex. Có người flex về gia thế, tiền bạc, thành tích học tập, cũng có người flex về cứu người, giúp đời. Nhiều người tỏ ra vô cùng ngưỡng mộ và bất ngờ trước tài năng của mọi người. Có thành viên còn hài hước bình luận “Từ ngày tham gia group, tôi ở dưới đáy xã hội lúc nào không hay.”

Báo là gì? Báo thủ là gì trên Tiktok?

Mỗi ngày genz lại khiến chúng ta bất ngờ với những thuật ngữ mới. Nếu thường xuyên theo dõi mạng xã hội dạo gần, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những dòng trạng thái hay bình luận như báo quá, báo quá trời báo, báo thủ, v.v.

Nhiều cư dân mạng sử dụng từ báo ở khắp mọi nơi, tạo ra giọng điệu hài hước, sinh động trong lời nói của mình. Ngược lại cũng có người tỏ ra vô cùng hoang mang khi lướt Facebook thấy đâu đâu cũng là “báo”.

Nếu bạn nghĩ báo là một loại động vật ăn thịt hoặc báo trong “báo chí” thì đúng rồi đó. Tuy nhiên, báo trong genz là cách nói ám chỉ những người hay gây chuyện rắc rối, phá hoại, ảnh hưởng đến người khác.

Trong đó, báo cha báo mẹ là cụm từ rất hay được sử dụng, dành cho những người con đã không giúp gì được cho bố mẹ còn hay gây tai hoạ khiến bố mẹ phải ra mặt giải quyết.

Cpink là gì?

Nếu ck hay vk là teencode để gọi chồng và vợ xuất hiện từ thế hệ 8x 9x, thì sang đến genz chúng ta lại có thêm một cách gọi mới cho từ chồng, đó là cpink.

Cpink là cách kết hợp giữa chữ cái C và từ Pink trong tiếng Anh (nghĩa là màu “hồng” trong tiếng Việt).

Theo đó ta có: Cpink = C + Pink = C + hồng = Chồng

Gét gô là gì?

Gét gô nghĩa là gì mà ai cũng tham gia thử thách 6 ngày 6 đêm?

Gét gô là cách phát âm sai của từ “let’s go” trong tiếng Anh, có nghĩa là đi nào, đi thôi, mau lên, làm thôi nào.

Cách phát âm lái của từ tiếng Anh để tạo nên các từ ngữ mới lạ của Gen Z không còn quá xa lạ. Vậy tại sao gét gô lại “hot hòn họt” dạo gần đây?

Nguồn gốc của cụm từ này đến từ một tài khoản Tiktok có tên là Tới Trời Thần (@toi69n1). Người đàn ông này chuyên đăng những clip với bổi cảnh đậm chất thôn quê kèm theo những thử thách vô cùng hài hước. Kết thúc mỗi câu thử thách là cụm “gét gô”. Nội dung trên kênh Tiktok này ngay lập tức trở nên viral và lan rộng khắp các mạng xã hội, đặc biệt là Facebook.

Cụ thể, một video anh đăng tải có tới hơn 6 triệu lượt xem với nội dung là: “Thử thách 6 ngày 6 đêm ngủ dưới nước, vợ kêu không lên. Gét gô.”

Thực tế anh ấy đã nằm dưới nước, nhưng có nằm đến 6 ngày 6 đêm không thì chưa chắc. Việc đặt ra một loạt các thử thách “bất khả thi” chính là yếu tố hài hước khiến cách nói này càng phổ biến.

Khum là gì?

Trong vũ trụ Gen Z, khum nghĩa là không. Đây có thể nói là một từ khá dễ đoán trong vô vàn từ vựng độc lạ của Gen Z.

Khum = Không

Bạn có thể dùng từ khum để khiến cuộc hội thoại trở nên đáng yêu, gần gũi hơn. Ví dụ, Hôm nay đi ăn tối với tớ khum?

Lemỏn là gì

Từ này có bắt nguồn từ từ lemon trong tiếng Anh. Gen Z giải thích, lemon nghĩa là chanh, vậy theo tính chất bắc cầu, lemon thêm dấu hỏi nghĩa là chảnh.

Lemỏn = lemon + ? = chanh + ? = chảnh

Đây là tính từ mô tả tính cách của một ai đó. Thay vì nói “Cô ấy chảnh quá”, Gen Z nói “Cô ấy lemỏn quá”.

U là trời là gì?

Đây là một từ cảm thán biến thể từ nguyên mẫu của “úi trời”. Trong đó từ Úi được “Anh hoá” thành Uis, viết tách ra là U is (dịch nghĩa: U là).

U là trời = U is trời = Úi trời

U là trời được sử dụng rất phổ biến không chỉ trong các cuộc hội thoại mà còn là mở đầu cho tiêu đề của các bài báo hay video về gen Z.

Fishu là gì?

Gen Z quả thực rất sáng tạo trong việc sử dụng kết hợp tiếng Anh và tiếng Việt để tạo ra ngôn ngữ của riêng mình.

Theo ngôn ngữ gen Z, fishu được kết hợp bởi từ fish (cá) trong tiếng Anh và chữ u.

Từ đó chúng ta có:

Fishu = Fish + u = Cá + u = Cáu

Tương tự Fishu, Bigc cũng được tạo nên từ công thức trên.

Bigc = Big + c = Bự + c = Bực

J z tr là gì?

Đây là từ viết tắt và cũng là biến thể của cụm “gì vậy trời”.

Cụm từ này dùng để bày tỏ sự bất ngờ hoặc khó hiểu về một sự việc, sự vật, hiện tượng nào đó.

J z tr = Gì vậy trời

Trmúa Hmề là gì?

Quy tắc để hình thành từ này rất đơn giản: bạn chỉ cần thêm chữ m vào sau phụ âm tr và h. Trmúa Hmề có nghĩa là chúa hề, chỉ những người hài hước, tạo ra tiếng cười, mua vui cho người khác. Từ này cũng được dùng để mô tả những hiện tượng, tình huống gây cười.

Trmúa Hmề = trúa hề = chúa hề

Lý do vì sao lại sử dụng M mà không phải là một chữ cái khác thì có chúa mới biết được. Có lẽ đơn giản bởi vì Gen Z “thích thế”.

Pềct/Rếpct là gì?

Hai từ này đơn giản do lỗi gõ Telex mà ra với nghĩa lần lượt là pefect (hoàn hảo) và respect (bái phục). Bạn có thể dùng hai từ này để khen ngợi, bày tỏ cảm xúc với một ai đó.

Pềct = Perfect = Hoàn hảo

Rếpct = Respect = Bái phục

Ét o ét là gì?

Ét o ét cách phát âm của SOS – một từ được dùng để thông báo một tình huống khẩn cấp, cần cấp cứu. Nhưng khi được Gen Z sử dụng, nó còn mang hơi hướng hài hước.

Ét o ét = SOS

Nguồn gốc của cách dùng này là từ video của một “Tik Toker” có tên Bà Toạn Vlogs – một bác lớn tuổi và hay nói những câu thả thính, đạo lý trên mạng. Khi có một người bình luận “Cô bị ép đúng không, hãy ra kí hiệu đi”, bác ấy đã trả lời “Ét o ét”, tức là SOS. 

Ủa là gì?

Đây không phải là biến thể hay một dạng nói lái của từ nào. Ủa được sử dụng rất rộng rãi trên mạng xã hội và trong lời nói hằng ngày của giới trẻ hiện nay chứ không riêng gì gen Z.

Ngoài là một từ cảm thán rất “sinh động” ra, giống như các cụ có “miếng trầu là đầu câu chuyện”, thì gen Z có “ủa là đầu câu chuyện”.

Ủa có thể biểu đạt cảm xúc ngạc nhiên, bất ngờ về một chuyện gì đó, cũng có thể là cách bắt đầu một cuộc hội thoại rất tự nhiên.

Bên cạnh đó, nếu tìm hiểu sâu về ngôn ngữ gen Z, bạn sẽ thấy sự xuất hiện thường xuyên của cụm từ “ủa em?” – một trong những trend nổi khá nổi tiếng.

Bối cảnh sử dụng của cụm này có thể là:

Khi Gen Z đi làm nộp deadline và bị sếp feedback:

“ủa em…”

Ô dề là gì?

Ô dề nghe qua có vẻ giống với “Oh yeah!” một cách diễn tả sự hào hứng, phấn khích trong tiếng Anh. Tuy nhiên, ô dề đối với các bạn trẻ hiện nay lại mang một ý nghĩa hoàn toàn khác.

Ô dề xuất phát từ video của một người phụ nữ mặc áo dài màu vàng trên TikTok (9/2021) với câu nói “Làm sơ sơ thôi, làm quá thì nó ô dề. Ô dề là lố lắng.”

Đoạn video đã nhanh chóng trở nên viral và được sử dụng rất nhiều bởi giới trẻ trên mạng xã hội mỗi khi ám chỉ một hành động bị làm quá, làm lố, không giống ai.

Mai đẹt ti ni là gì?

Mai đẹt ti ni là cách một số người, đặc biệt là người Thái Lan phát âm từ Destiny trong tiếng Anh. Khi nhắc đến destiny, chúng ta thường liên tưởng đến tình yêu, cụ thể hơn là một người quan trọng, xuất hiện trong cuộc đời và trở thành mối lương luyên “trời định” của ai đó.

Tại sao mọi người lại rần rần sử dụng mai đet ti ni dạo gần đây? Nguồn gốc làm nên cơn sốt mai đẹt ti ni là gì?

Cách phát âm mai đẹt ti ni có thể đã xuất hiện từ lâu. Nó cũng giống như rất nhiều từ tiếng Anh khác được nói lái hoặc chế sang các cách phát âm na ná với tiếng bản địa như gét gô, ét o ét. Tuy nhiên dạo gần đây cách nói này trở nên viral khắp các mạng xã hội bởi sự ra mắt của bộ phim Thái Lan đang cực kỳ hot tại Việt Nam: Ngược dòng thời gian để yêu anh (Love Destiny: The Movie).

Bộ phim kể về chuyện tình ngọt ngào và thú vị của cặp đôi Bhop do Thanavat Vatthana Puti thủ vai và cô nàng xinh đẹp Gaysorn do Ranee Campen đóng. Trong phim, Gaysorn gọi Bhop là mai đẹt-ti-ni tức tình yêu định mệnh của đời cô.

Bộ phim thu hút sự chú ý của khán giả và nhanh chóng bùng nổ phòng vé Việt. Đã rất lâu rồi mới có một bộ phim Thái Lan nhận được tình cảm to lớn của khán giả đến vậy. Sức hút của nội dung, dàn diễn viên đẹp nhức nách là yếu tố quan trọng tạo nên thành công cho phim. Và cũng không thể phủ nhận chính cụm từ mai đẹt ti ni đã đưa bộ phim đến với nhiều khán giả hơn thông qua độ viral của nó.

Vậy là từ bây giờ chúng ta có thể nói về chân ái của đời mình bằng một cách hài hước và mãnh liệt hơn với mai đẹt-ti-ni.

U là trời! Gen Z sáng tạo hay biến chất của tiếng Mẹ đẻ?

Mỗi thời lại có một điểm khác biệt và những dấu ấn riêng, Gen Z cũng vậy. Thời kỳ Internet bùng nổ, công nghệ phát triển, và sự giao thoa giữa các nền văn hoá tạo điều kiện thuận lợi cho Gen Z khám phá và chứng minh bản thân theo cách hiện đại, mới mẻ và độc đáo.

Đối với một bộ phận người lớn hay các thế hệ anh chị, ngôn ngữ gen Z có thể thật khó hiểu và thậm chí “lố bịch” hay “trẻ trâu”. Nhưng điều đó không có nghĩa là một ngày 24 giờ của Gen Z chỉ xoay quanh việc lên mạng và nói chuyện với nhau bằng những từ ngữ đó.

Có những bạn trẻ Gen Z vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường, nỗ lực dùi mài kinh sử. Cũng có những bạn đã đi làm và vẫn không ngừng trau dồi kiến thức, hoàn thiện bản thân.

Chỉ cần họ biết đủ, không đi quá xa giới hạn hay dùng từ vựng trong từ điển gen Z nhằm mục đích xấu thì việc “vui đùa với con chữ” cũng không có gì to tát cả.

Chính vì vậy, đừng quá khắt khe với Gen Z. Hãy có niềm tin vào thế hệ trẻ tương lai đầy hoài bão, nhiệt huyết và sáng tạo này.