Dấu hiệu nhận biết trẻ căng thẳng trong học tập

Thứ ba, 10/09/24 9:03 Sáng

 Lo âu, stress ngày càng phổ biến không chỉ ở người lớn mà còn cả trẻ em, thanh thiếu niên.

Vậy làm thế nào để bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương khỏi những vấn đề tâm lý nghiêm trọng này?

Trẻ rơi vào trạng thái căng thẳng khi đối mặt với tình huống khó khăn xảy ra trong cuộc sống, học tập. Điều quan trọng là cha mẹ phải sớm nhận biết dấu hiệu và triệu chứng để có giải pháp hỗ trợ, cùng con vượt qua nó.

Kỳ vọng quá lớn

Trẻ em có phản ứng khác nhau đối với căng thẳng và lo âu, phụ thuộc vào độ tuổi, cá tính và khả năng đối phó của từng em. Khi đối diện với lo âu, học sinh nhỏ tuổi có thể chưa hiểu hết hoặc diễn đạt được cảm xúc của mình. Trong khi đó, trẻ lớn hơn có thể nhận thức rõ hơn về những yếu tố gây khó chịu, nhưng không phải lúc nào cũng sẵn sàng chia sẻ với cha mẹ hoặc người thân.

Căng thẳng ở trẻ em thường thể hiện qua những hành vi bất thường. Đôi khi, có trẻ bị rối loạn lo âu nghiêm trọng đến mức cần sự can thiệp của y tế.

Thạc sĩ tâm lý Mai Thị Nguyệt từ Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 2 đã chia sẻ một số trường hợp điển hình về căng thẳng ở trẻ, giúp phụ huynh nhận diện và hiểu rõ hơn về vấn đề ngày càng phổ biến này.

Một trường hợp điển hình là một cậu bé 13 tuổi, con trong một gia đình nề nếp, học giỏi và ngoan ngoãn. Khi đến phòng khám với vẻ mặt mệt mỏi, buồn bã, cậu bé chia sẻ: “Con cảm thấy chán nản, muốn bỏ học và đi xa để tránh sự kiểm soát và phán xét của ba mẹ. Con thực sự không muốn đối diện với họ nữa.”

Cậu bé cũng chia sẻ phải đi học suốt ngày, ở trường, nhà, học thêm trung tâm ngoại ngữ, học nhạc… Do đó, trong đầu lúc nào cũng ám ảnh chữ “học” mà không còn thời gian vui chơi cùng bạn bè. Dù đã cố gắng hết sức, nhưng dường như cha mẹ không hiểu và thường xuyên chỉ trích, so sánh con mình với bạn này, bạn khác.

“Con lúc nào cũng nơm nớp lo sợ bị điểm thấp, không đạt danh hiệu sẽ xấu hổ và làm cha mẹ thất vọng… Lúc này, con cảm thấy mình thật tồi tệ, mình chẳng làm được gì cả, chỉ là kẻ vô tích sự. Con chỉ muốn chết cho xong”, cậu bé cho biết.

Trường hợp khác được chuyên gia này chia sẻ là về người mẹ có người con gái duy nhất. Người mẹ này hết mực yêu thương và dành thời gian nhiều nhất bên con khi có thể, việc lớn nhỏ đều làm thay con. Đứa trẻ hầu như được mẹ giám sát và sắp đặt trong mọi hoàn cảnh…

Ngoài việc học tập, vui chơi trong tầm ngắm của mẹ, bé gái thường được mẹ kể những câu chuyện về tấm gương sáng, đặc biệt là “Em phải đến Harvard học kinh tế” của tác giả Lưu Lệ Hoa và Trương Hán Vũ.

Tuy nhiên, bé gái sau đó được phát hiện có biểu hiện trầm cảm ở tuổi dậy thì, sau cú sốc thi trượt vào một trường chuyên. Em cảm thấy tự ti và muốn tìm đến cái chết…

Khi đến với nhà tham vấn tâm lý, người mẹ hiểu ra mình đã đặt ước mơ và kỳ vọng quá lớn lên đôi vai con gái, tư tưởng phải “giỏi giang thành tài” đã cắm rễ sâu vào tâm thức đứa trẻ mà không lường trước “năng lực cá nhân” của con mình.

Không chỉ người lớn, mà trẻ em cũng có thể rơi vào tình trạng căng thẳng. Ảnh minh họa: ITN.
Không chỉ người lớn, mà trẻ em cũng có thể rơi vào tình trạng căng thẳng. Ảnh minh họa: ITN.

Xác định nguyên nhân

Chia sẻ về tình trạng căng thẳng ở trẻ, chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Dung – Đơn vị tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết: “Nếu trẻ có dấu hiệu căng thẳng, cha mẹ nên tìm mọi cách trong khả năng của mình để giúp trẻ cảm thấy tốt hơn. Một trong những điều quan trọng nhất có thể làm là tìm hiểu tại sao trẻ cảm thấy căng thẳng. Đây là bước đầu tiên giúp trẻ đối phó và vượt qua căng thẳng”.

Theo chuyên gia này, trẻ có thể căng thẳng do cuộc sống quá nhiều kế hoạch, hoạt động và không đủ thời gian nghỉ ngơi, thư giãn. Hoặc, trẻ phải chịu áp lực học tập, các mối quan hệ xã hội (như bạn bè, thầy cô) từ trường học. Trẻ cũng có thể đang gặp khó khăn khi tách khỏi cha mẹ (lo lắng về sự chia ly), hoặc căng thẳng tài chính trong gia đình, cha mẹ gặp khó khăn trong công việc, ly hôn hoặc ly thân.

Một số nguyên nhân khác bao gồm: Quan tâm đến sức khỏe hoặc hạnh phúc của người thân; Cái chết của một người thân, hoặc vật nuôi; Di chuyển hoặc bắt đầu một trường học mới; Trải qua tình trạng bất ổn về nhà ở; Sống trong ngôi nhà hoặc khu phố không an toàn; Trải qua tuổi dậy thì và những thay đổi khác của cơ thể; Các vấn đề trong vòng kết nối bạn bè, bao gồm tranh luận và áp lực; Trải qua bắt nạt; Lo lắng và sợ hãi về những sự kiện đáng sợ trên thế giới, bao gồm cả chiến tranh, xả súng hàng loạt, đại dịch…

Trẻ em trải qua “căng thẳng độc hại” có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thể chất và tinh thần cho đến khi trưởng thành. Ảnh minh họa: ITN.
Trẻ em trải qua “căng thẳng độc hại” có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thể chất và tinh thần cho đến khi trưởng thành. Ảnh minh họa: ITN.

Chuyên gia Mỹ Dung cho biết, căng thẳng trong cuộc sống là thứ mọi người đều có thể phải trải qua. Điều đó về mặt tích cực có thể giúp trẻ phát triển và xây dựng một số khả năng ứng phó. Tuy nhiên, nếu căng thẳng mãn tính hoặc kéo dài có thể tạo ra các vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống sau này.

“Cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc làm thế nào để trẻ kiểm soát căng thẳng. Giúp con vượt qua để trở nên mạnh mẽ hơn”, chuyên gia nêu quan điểm.

Để giúp trẻ đối phó với căng thẳng, phụ huynh được khuyến khích cần tạo cho con một không gian an toàn, không phán xét, bảo mật và đáng tin cậy. Ngoài ra, cha mẹ cần lắng nghe; cho phép trẻ chia sẻ cảm xúc mà không cố gắng khiến con im lặng, sửa sai hoặc phủ nhận cảm giác của bé. Trẻ nhỏ hơn có thể cần được giúp đỡ để gọi tên cảm xúc. Phụ huynh cũng có thể giúp trẻ hiểu những biểu hiện đang diễn ra trong cơ thể là dấu hiệu của sự căng thẳng. Khuyến khích trẻ lớn hơn viết ra cảm xúc hoặc ghi nhật ký.

Người lớn thường là hình mẫu của trẻ. Do đó, cha mẹ cũng cần học tập và kiểm soát căng thẳng của bản thân, quản lý nó theo những cách lành mạnh. Hãy dành thời gian trọn vẹn cho trẻ, không phân tán sự chú ý đến những việc khác, cho dù lúc đang chơi, nói chuyện hay lắng nghe cảm xúc của con.

Phụ huynh cũng nên chuẩn bị trước mọi tình huống, vạch ra những điều có thể xảy ra và trả lời bất kỳ câu hỏi nào mà con đang đi tìm đáp án. Đồng thời, hãy xây dựng cho trẻ hiểu về giá trị bản thân. Động viên, khích lệ con tham gia các hoạt động mà con đam mê. Những hoạt động thể thao, năng khiếu để xoa dịu khó chịu, căng thẳng nếu có. Cha mẹ cũng cần đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, có các bữa ăn lành mạnh.

“Đôi khi, cha mẹ không thể làm điều đó một mình và mức độ căng thẳng của trẻ đến mức cần sự trợ giúp của chuyên gia. Các dấu hiệu cho thấy trẻ cần ngay từ các liệu pháp, tư vấn của chuyên gia tâm lý bao gồm: Bắt đầu không muốn tiếp xúc với cha mẹ hoặc bạn bè; Đang trải qua không chỉ căng thẳng mà còn có dấu hiệu lo lắng hoặc trầm cảm; Không thể kiểm soát cơn giận dữ hoặc sự hung hăng của mình; Gặp khó khăn khi hoạt động ở trường hoặc trong các tình huống xã hội; Có sự mất mát về người thân yêu, hoặc bắt nạt ở trường học”, chuyên gia Mỹ Dung cho biết.

Một nghiên cứu được công bố trên Hiệp hội Xã hội học Mỹ cho thấy, trẻ em có cha mẹ gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần có nhiều khả năng gặp đau khổ khi trưởng thành. Mức độ đau khổ này phụ thuộc vào thời gian trẻ tiếp xúc với tác nhân gây căng thẳng khi có cha mẹ có sức khỏe tâm thần kém và mức độ nghiêm trọng của vấn đề đó.

Một số nghiên cứu khác phát hiện, trẻ em trải qua “căng thẳng độc hại” có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thể chất và tinh thần cho đến khi trưởng thành. “Căng thẳng độc hại” được định nghĩa là căng thẳng kéo dài, nghiêm trọng và không được giảm nhẹ bởi cha mẹ/người chăm sóc ít quan tâm.

Câu hỏi về chủ đề khoa học của học sinh lớp 1 khiến hội phụ huynh cãi nhau "om sòm": FOREST hot or cold, wet or dry?
Câu hỏi về chủ đề khoa học của học sinh lớp 1 khiến hội phụ huynh cãi nhau “om sòm”: FOREST hot or cold, wet or dry?

Bạn nghĩ sao về câu hỏi này? Kiến thức của học sinh lớp 1 tuy nhìn có vẻ đơn giản nhưng thực ra lại… đầy thách...

Theo: Báo Giáo dục & Thời đại
Ứng dụng xem tuổi làm nhà Bói bài Tarot mới hàng ngày

ĐƯỢC QUAN TÂM

TIN MỚI:

Jennie tóc vàng "chiến đét", hở bạo khoe dáng bốc lửa cạnh loạt siêu xe tiền tỷ

Jennie tóc vàng “chiến đét”, hở bạo khoe dáng bốc lửa cạnh loạt siêu xe tiền tỷ

Thứ năm, 10/10/24 10:05 Sáng
Jennie tung teaser cho MV Mantra khiến dân tình phấn khích không thôi. 22h ngày 9/10 (theo giờ Việt Nam), Jennie "thả xích" teaser MV Mantra khiến fan...
Bé gái 3 tuổi ở nhà mẹ kế trở về, giữ chặt quần không chịu đi tắm, bà nội tìm ra lý do cả nhà ôm nhau khóc nức nở

Bé gái 3 tuổi ở nhà mẹ kế trở về, giữ chặt quần không chịu đi tắm, bà nội tìm ra lý do cả nhà ôm nhau khóc nức nở

Thứ tư, 09/10/24 11:14 Chiều
Bé gái 3 tuổi liên tục khóc lóc, không cho bà nội thay đồ để đi tắm sau khi trở về từ nhà mẹ kế. Bé gái 3...
Mỹ nữ viral khắp cõi mạng vì giống Lưu Diệc Phi lẫn Địch Lệ Nhiệt Ba nhưng vẫn bị chê

Mỹ nữ viral khắp cõi mạng vì giống Lưu Diệc Phi lẫn Địch Lệ Nhiệt Ba nhưng vẫn bị chê

Thứ tư, 09/10/24 10:46 Chiều
Vẻ đẹp của hot girl này được cho là pha trộn của 2 mỹ nhân đình đám Cbiz là Địch Lệ Nhiệt Ba và Lưu Diệc Phi. Lưu...
Doãn Hải My shopping 1 lần hơn 20 món dưỡng từ da tới tóc của Olive Young, toàn món "giá yêu"

Doãn Hải My shopping 1 lần hơn 20 món dưỡng từ da tới tóc của Olive Young, toàn món “giá yêu”

Thứ tư, 09/10/24 10:44 Chiều
Doãn Hải My có niềm đam mê đặc biệt với các món đồ làm đẹp ở Olive Young. Nhưng nào chỉ mỗi nàng WAGs, rất nhiều chị em...
Gợi ý 5 lọ kem chống nắng Hàn Quốc dùng là mê, làm quà tặng nàng là "hết ý"

Gợi ý 5 lọ kem chống nắng Hàn Quốc dùng là mê, làm quà tặng nàng là “hết ý”

Thứ tư, 09/10/24 10:30 Chiều
5 lọ kem chống nắng Hàn Quốc sau đây dịu nhẹ, dưỡng ẩm tốt và phù hợp để dùng vào mùa hanh khô. Kem chống nắng là sản...
3 chòm sao sắp có biến chuyển lớn về tình duyên, người bạn không ngờ tới lại bất ngờ xuất hiện

3 chòm sao sắp có biến chuyển lớn về tình duyên, người bạn không ngờ tới lại bất ngờ xuất hiện

Thứ tư, 09/10/24 10:28 Chiều
Đôi khi khơi lại mối quan hệ cũ không phải là điều xấu, đặc biệt là sau khi cả hai bên đã trưởng thành và thay đổi. Không...
Cô hàng xóm cầm món quà tiền triệu của chồng ra than thở, tôi lại mừng thầm trong bụng khi chưa từng được nhận quà do chồng tặng

Cô hàng xóm cầm món quà tiền triệu của chồng ra than thở, tôi lại mừng thầm trong bụng khi chưa từng được nhận quà do chồng tặng

Thứ tư, 09/10/24 10:14 Chiều
Đúng là "sống trong chăn mới biết chăn có rận", thấy cô hàng xóm than thở mà tôi khó chịu thay cho cô ấy. Chồng tôi tính tình...
Mẹ vợ nhiều lần gọi riêng tôi đến, cho tôi tiền tỷ để mua nhà, tôi hiểu nỗi lòng của bà nhưng không thể đáp ứng!

Mẹ vợ nhiều lần gọi riêng tôi đến, cho tôi tiền tỷ để mua nhà, tôi hiểu nỗi lòng của bà nhưng không thể đáp ứng!

Thứ tư, 09/10/24 10:12 Chiều
Hồi đầu mẹ vợ không ưa tôi nhưng giờ thì lại sẵn sàng cho tôi vài tỷ để mua nhà. Mẹ vợ không ưa tôi. Vì tôi từng...
Cầm 500k, sắm ngay được 8 set đồ vừa xinh vừa sang để làm quà 20/10 tới

Cầm 500k, sắm ngay được 8 set đồ vừa xinh vừa sang để làm quà 20/10 tới

Thứ tư, 09/10/24 3:45 Chiều
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu 8 set đồ xinh xắn, sang trọng mà bạn có thể mua với ngân sách 500k, giúp bạn dễ...
Theo chân "phú bà quận 2" đi Đà Lạt: Ở khách sạn trăm tuổi đậm chất hoàng gia, cả ngày lê la "ăn sập" hàng quán vỉa hè

Theo chân “phú bà quận 2” đi Đà Lạt: Ở khách sạn trăm tuổi đậm chất hoàng gia, cả ngày lê la “ăn sập” hàng quán vỉa hè

Thứ tư, 09/10/24 3:30 Chiều
Lý Thùy Chang là vợ của diễn viên Chi Bảo, cô là một "phú bà" nổi tiếng với cuộc sống trong mơ, khiến bao người ao ước. Nữ...
Nam diễn viên đình đám công khai vạch bộ mặt giả tạo của Lưu Diệc Phi

Nam diễn viên đình đám công khai vạch bộ mặt giả tạo của Lưu Diệc Phi

Thứ tư, 09/10/24 2:46 Chiều
Nam nghệ sĩ này không e ngại trước thế lực chống lưng, độ hot và lượng fan đông đảo của Lưu Diệc Phi để công khai bóc phốt...
Mỗi lần về quê, chị dâu đều mua cả yến hoa quả, kẹo bánh rẻ tiền: Quả sầu riêng hơn 4kg của tôi khiến chị tức đỏ mặt

Mỗi lần về quê, chị dâu đều mua cả yến hoa quả, kẹo bánh rẻ tiền: Quả sầu riêng hơn 4kg của tôi khiến chị tức đỏ mặt

Thứ tư, 09/10/24 12:25 Chiều
Buổi tối, chị dâu ăn vài miếng cơm rồi đứng dậy đòi chồng đưa về thành phố, anh chồng thì hiền lành, vợ nói thế nào cũng nghe....
Bói bài Tarot mới hàng ngày Ứng dụng xem tuổi làm nhà