2 người phụ nữ tại Vĩnh Phúc tạo dáng trên đường ray khi đoàn tàu chỉ còn cách 10 mét. Tiếng còi tàu vang dội cảnh báo, nhưng họ vẫn thản nhiên, tiếp tục cầm điện thoại, chăm chú tìm góc chụp đẹp. Khi con tàu chỉ còn cách 5 mét, người lái tàu buộc phải hắt nước để bày tỏ sự phẫn nộ.

Tất cả chỉ vì một bức ảnh

Khi đoàn tàu đang đến gần, hai người này vẫn thản nhiên bước trên đường ray, mặc cho lái tàu phải phanh gấp và kéo còi liên tục.

Dư luận phẫn nộ vì sự thiếu ý thức ấy không chỉ đặt chính họ vào tình thế nguy hiểm, mà còn làm ảnh hưởng đến cả đoàn tàu, người lái tàu và những hành khách vô tội. Một hành động tưởng chừng vô tư nhưng lại phản ánh sự vô trách nhiệm đến đáng sợ.

Tài xế Ngọc Anh, người lái đoàn tàu trong bức ảnh chia sẻ, nhìn giao thông đường sắt có vẻ rộng nhưng trên thực tế rất phức tạp, dễ gặp những tình huống bất ngờ buộc phải hãm phi thường. Trong 22 năm làm tài xế tàu anh đã có vài lần buộc phải sử dụng hãm phi thường, nhưng lần gần nhất đã cách đây 5-6 năm.

“Tình huống như vậy nằm ngoài tầm kiểm soát của những người lái tàu như chúng tôi, rất may là chưa có sự cố đáng tiếc nào xảy ra. Sau vụ việc trên, tôi đã báo cáo trực ban phía trước và sau tàu vẫn đảm bảo an toàn để đoàn tàu tiếp tục hành trình và về tới ga Yên Viên”, anh Ngọc Anh nói.

Nhưng đây không phải là lần đầu. Những hành vi “sống ảo” bất chấp nguy hiểm, bất chấp chuẩn mực đạo đức đã trở thành một vấn nạn nhức nhối trong xã hội.

Trong suốt một thời gian dài, phố đường tàu (Trần Phú, Phùng Hưng) tại Hà Nội trở thành điểm đến hút khách du lịch và những người yêu thích chụp ảnh. Họ bất chấp nguy hiểm, đứng sát đường ray khi tàu lao qua để có được một bức ảnh độc lạ. Ngày 18/6/2024, mạng xã hội lại một lần nữa dậy sóng khi đoạn video ghi lại cảnh một cô gái lao ra giữa đường ray tại phố cà phê đường tàu để tạo dáng khi tàu đang lao tới. Trong sự thót tim của người xem, một người đàn ông đã kịp thời kéo cô gái vào khu vực an toàn.

Hành vi liều lĩnh này đã khiến chính quyền Hà Nội phải vào cuộc, ra lệnh cấm tụ tập, đóng cửa các quán cà phê sát đường ray để đảm bảo an toàn. Nhưng ngay cả khi lệnh cấm được ban hành, nhiều người vẫn tìm cách lén lút chụp ảnh mà không hề suy nghĩ đến những hiểm họa tiềm ẩn.

Không chỉ dừng lại ở việc xâm phạm khu vực nguy hiểm, những hành vi “sống ảo” còn mở rộng sang việc xâm phạm các địa điểm văn hóa, tâm linh. Năm 2020, mạng xã hội lan truyền loạt hình ảnh một cặp đôi thản nhiên trèo lên mái chùa Tam Chúc (huyện Kim Bảng, Hà Nam) để quay tiktok. Họ đứng trên những thanh xà bê tông cheo leo, mạo hiểm tính mạng chỉ để có những khoảnh khắc đẹp đăng lên mạng. 

Vào năm 2023, một nữ du khách tại Nha Trang đã phải trả giá đắt cho một bức ảnh “đẹp” khi cô trượt chân ngã từ bậc lên xuống của tháp Trầm Hương và tử vong tại chỗ. Trước đó, không ít trường hợp khác cũng gặp tai nạn thương tâm chỉ vì mải mê tạo dáng mà không chú ý đến địa hình nguy hiểm. Họ bị cuốn vào cuộc đua vô nghĩa của những lượt thích và bình luận, mà quên mất rằng bản thân đang đánh đổi an toàn của chính mình và cả những người xung quanh.

Một bức ảnh đẹp đáng giá bao nhiêu? Liệu có đáng để đánh đổi bằng tính mạng, bằng những ánh mắt phẫn nộ của cộng đồng, bằng những hậu quả pháp lý có thể xảy ra? Chúng ta đã không ít lần chứng kiến chỉ vì một khoảnh khắc đẹp trên mạng xã hội, có người đã phải trả giá đắt bằng cả cuộc đời. Có những vụ tai nạn thương tâm xảy ra chỉ vì một cú nhảy từ vách núi, một bước chân bất cẩn trên lan can cầu, một phút lơ đãng trước đoàn tàu đang lao đến. Khi ấy, hàng nghìn lượt thích trên Facebook hay TikTok liệu có còn ý nghĩa?

Vấn đề không chỉ nằm ở người thích được chụp ảnh. Những người đứng sau ống kính – bạn bè, người thân, đồng nghiệp – cũng đang tiếp tay cho sự liều lĩnh này. Nếu không có ai giơ máy quay, nếu không có những lời cổ vũ hay những lời hối thúc “đứng sát vào”, “cố lên một chút nữa”, liệu họ có dám bất chấp như vậy không? Không ai muốn mang tiếng là kẻ vô tâm, nhưng sự im lặng hay dung túng cũng chính là một dạng đồng lõa.

Điều đáng sợ không phải chỉ là một cá nhân bất chấp, mà là cả một hệ sinh thái sẵn sàng tung hô những hành vi ấy mà không đặt câu hỏi về hậu quả.

Mạng xã hội đã tạo ra một tiêu chuẩn mới về cái đẹp. Một bức ảnh nghìn like có thể mang lại cảm giác thỏa mãn, một chút hư danh, thậm chí là cơ hội kiếm tiền với những người muốn trở thành KOL, influencer. Càng độc lạ, càng nguy hiểm, càng được chú ý. Nhưng sự chú ý ấy thực sự có giá trị không? Hay chỉ là một ánh hào quang ảo, biến mất sau vài lượt cuộn trên newsfeed?

Khi một bức ảnh nguy hiểm nhưng đẹp đẽ được tung hô, nó sẽ tiếp tục truyền cảm hứng sai lệch cho những người khác. Không ít người vô thức cổ vũ điều đó, gián tiếp tạo ra vòng lặp của những hành vi liều lĩnh. 

Nhưng một bức ảnh đẹp không chỉ nằm ở góc máy hay hiệu ứng, mà còn ở cách nó được tạo ra, nó không cần phải là một khoảnh khắc liều lĩnh giữa đường ray khi tàu lao đến, cũng không phải một dáng pose bất chấp trên mái chùa linh thiêng. “Chơi ảnh” có trách nhiệm nghĩa là biết đâu mới là giới hạn. 

Đừng để bản thân trở thành một câu chuyện đáng tiếc tiếp theo, chỉ vì một khoảnh khắc ngắn ngủi trên mạng xã hội.

G.H