Sự phát triển trí tuệ của trẻ em luôn là đề tài được các bậc cha mẹ chú ý hàng đầu. Nhiều phụ huynh rất coi trọng việc bồi dưỡng trí tuệ cho con cái và kỳ vọng con mình sẽ có chỉ số IQ vượt trội và trở thành người xuất sắc trong xã hội.

Vậy đâu là dấu hiệu của một đứa trẻ thông minh, nhanh nhẹn?

Về vấn đề này, ngay từ thế kỷ trước, các nhà khoa học đã đề xuất “Thang đánh giá trí tuệ Stanford-Binet”, một bài kiểm tra thông minh và đã được điều chỉnh nhiều lần để cuối cùng hình thành phiên bản hiện tại.

Bài kiểm tra này được thực hiện cá nhân và có thể áp dụng cho cả trẻ em lẫn người lớn. Thang đo bao gồm tổng cộng 15 bài kiểm tra phụ, có khả năng đánh giá 4 khía cạnh nhận thức: lý luận bằng ngôn từ, lý luận trừu tượng/hình ảnh, lý luận định lượng và trí nhớ ngắn hạn.

Tựu chung, những đứa trẻ có điểm kiểm tra từ 140 trở lên có thể gọi là IQ cao, chỉ chiếm khoảng 0,5%. Trẻ có chỉ số IQ cao sẽ học tập tốt hơn khi còn là học sinh và sẽ phát triển tốt hơn những trẻ có trí thông minh trung bình khi trưởng thành.

Trẻ có IQ cao thường có 8 đặc điểm

Những đứa trẻ có chỉ số IQ cao thường được mọi người yêu quý, thậm chí săn đón và họ rất quan tâm đến đặc điểm cũng như thành tích của những đứa trẻ này khi còn nhỏ. Nhiều bậc cha mẹ cũng háo hức muốn biết con mình có chỉ số IQ “tiềm năng” hay không.

Các nhà khoa học nước ngoài từng tổ chức một cuộc khảo sát và nghiên cứu, nhắm vào nhóm trẻ em có chỉ số IQ trên 160. Kết quả nghiên cứu cho thấy, những đứa trẻ có IQ cao ở trường Mầm non này đều có những điểm chung và hầu hết đều có 8 đặc điểm sau:

1. Khoảng 94% trẻ em trong nghiên cứu có khả năng tập trung lâu dài ở giai đoạn sơ sinh và trẻ mới biết đi. Trong hoàn cảnh bình thường, trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi thường chỉ có thể tập trung trong vài phút, trong khi những đứa trẻ có chỉ số IQ cao thậm chí có thể tập trung trong một giờ.

2. Khoảng 94% trẻ em có chỉ số IQ cao rất nhanh nhạy khi còn nhỏ và đặc biệt nhạy cảm với các âm thanh khác nhau.

3. Khoảng 91% trẻ phát triển ngôn ngữ sớm. Chẳng hạn, khi được 9 tháng tuổi, trẻ có thể nói được từ ngắn, có thể nhanh chóng làm chủ và nói được các câu hoàn chỉnh, thậm chí có thể bịa ra những câu chuyện.

4. Trẻ có chỉ số IQ cao thường phát triển kỹ năng vận động thô sớm hơn những đứa trẻ khác. Ngay cả khi chưa bắt đầu học, các em vẫn có thể nhảy theo nhạc một cách ngẫu hứng.

5. Hai bàn tay của trẻ rất linh hoạt và khả năng phối hợp tay chân tốt. Điều này chứng tỏ não trái và não phải của trẻ phát triển tốt và các chức năng não ở từng vùng cũng phát triển tốt.

6. Trẻ em có chỉ số IQ cao có trí tưởng tượng phong phú. Đôi khi trẻ có thể tưởng tượng ra một người bạn để chơi cùng.

7. Những đứa trẻ này nhạy cảm hơn với cảm xúc của cha mẹ. Khi nhìn thấy người lạ, trẻ có thể kết hợp và so sánh với những đặc điểm của những người mà trẻ biết, điều này cho thấy trẻ có trí tuệ cảm xúc cao.

8. Trẻ có khả năng tự nhận thức mạnh mẽ và có thể kết nối hành vi và cảm xúc của mình. Ví dụ, trẻ sẽ nói: “Con làm điều này vì con tức giận”.

Hiểu rõ 8 đặc điểm của trẻ có chỉ số IQ cao, bạn có thể đưa ra nhận định sơ bộ bằng cách so sánh chúng với chính con mình. Nếu con bạn sở hữu dù chỉ một hoặc hai trong số này, bé có thể là thiên tài!

Làm thế nào để thúc đẩy sự phát triển của trẻ và giúp trẻ cải thiện chỉ số IQ

Tất nhiên, không phải đứa trẻ nào sinh ra cũng là thiên tài. Suy cho cùng, chỉ có một số ít người có lợi thế bẩm sinh. Thêm nhiều bằng chứng cho thấy để nuôi dạy một đứa trẻ có chỉ số IQ cao thì việc nuôi dưỡng cũng rất quan trọng.

Đại học Harvard đã thực hiện nghiên cứu về chỉ số IQ của trẻ em và nhận thấy yếu tố bẩm sinh chiếm khoảng 30% chỉ số IQ của trẻ, 70% còn lại phụ thuộc vào sự nuôi dưỡng. Nói cách khác, việc nuôi dưỡng quan trọng hơn nhiều so với lợi thế di truyền bẩm sinh.

Các gen có thể xác định giá trị ban đầu của IQ, tức là IQ trong khoảng từ 0 – 3 tuổi. Việc rèn luyện trí thông minh sớm càng tốt thì chỉ số IQ của trẻ sẽ phát triển càng nhanh. Người ta thường cho rằng độ tuổi 3 – 6 là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển trí tuệ của trẻ nên cha mẹ phải nắm bắt cơ hội.

1. Chế độ ăn uống khoa học và bổ sung DHA phù hợp

Thực phẩm là nguồn sống, dinh dưỡng là cơ sở vật chất của bộ não, chế độ ăn uống khoa học có thể quyết định phần lớn sức khỏe của cơ thể và bộ não. Khi thiếu một số chất dinh dưỡng trong thực phẩm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não, chẳng hạn như DHA.

DHA hay còn gọi là “vàng não” là một loại axit béo không bão hòa quan trọng trong cơ thể con người. Việc trẻ bổ sung đủ DHA có lợi cho việc hình thành các kết nối thần kinh trong não, thúc đẩy sự phát triển của võng mạc, giúp trẻ có bộ não thông minh và một đôi mắt sáng.

2. Cung cấp môi trường nuôi dưỡng tốt cho trẻ

Giáo dục tốt, không khí gia đình đầm ấm, dành cho con đầy đủ tình yêu thương và sự quan tâm… So sánh đứa trẻ với một bông hoa nhỏ, thì đó là nắng, mưa, sương và đất đai màu mỡ hỗ trợ cho lớn lên.

Trẻ em sống trong môi trường như vậy có tác dụng đáng kể trong việc nâng cao trí tuệ và trí tuệ cảm xúc. Ngược lại, phương pháp giáo dục không phù hợp, không khí gia đình nghèo nàn, thờ ơ với con cái,… đều sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và trí tuệ cảm xúc của trẻ.

3. Bảo vệ ham muốn khám phá và kích thích sáng tạo

Trẻ em có bản tính tò mò, thích tự mình làm mọi việc và luôn khao khát khám phá những điều mới lạ. Thỏa mãn nhu cầu tò mò, khám phá của trẻ chính là chìa khóa kích thích sở thích sáng tạo của trẻ.

Vì vậy, khi con bạn muốn làm bất cứ điều gì, miễn là không liên quan đến vấn đề an toàn hay cản trở người khác, hãy để bé tự do khám phá và sáng tạo!

4. Nuôi dưỡng sở thích, sở thích của trẻ

Để thúc đẩy sự phát triển trí não, chúng ta phải đảm bảo trẻ có thể nhận được sự kích thích dồi dào từ thế giới bên ngoài, và sự quan tâm chính là người thầy tốt nhất. Tiền đề là chúng ta phải giỏi phát hiện sở thích và tài năng của trẻ.

Ví dụ, bạn hãy đăng ký cho con tham gia các lớp học theo sở thích dựa trên sở thích. Tuy nhiên, các lớp học sở thích ở trẻ mầm non nên tập trung vào niềm vui. Nếu trẻ không muốn thì đừng ép buộc, nếu không sẽ phản tác dụng.

5. Mở rộng toàn diện kiến thức cho trẻ

Kiến thức là sức mạnh và kiến thức cũng là trí tuệ.

Khi trẻ từ 0 – 3 tuổi nên tập trung tìm hiểu thế giới thông qua các giác quan, sử dụng ngôn ngữ giúp trẻ chuyển hóa và lưu trữ kiến thức trong độ tuổi từ 3 -7  tuổi, giúp trẻ mở rộng phạm vi nhận thức và liên tưởng càng nhiều càng tốt; có thể, đồng thời mở rộng hiểu biết về thế giới khi trẻ 7 tuổi. Những nội dung trên hướng dẫn trẻ dần dần tiếp thu kiến thức thông qua việc đọc sách độc lập, giúp trẻ bơi lội trong đại dương kiến thức.

6. Chơi nhiều đồ chơi và trò chơi mang tính giáo dục hơn với con

Đồ chơi và trò chơi giáo dục là cách tốt nhất để rèn luyện trí não của trẻ. Điều này không chỉ rèn luyện khả năng tập trung, khả năng quan sát và phối hợp tay mắt của trẻ mà còn khuyến khích trẻ suy nghĩ và cải thiện khả năng tư duy logic.

Vui chơi là bản chất của mọi đứa trẻ, nhưng đó không phải là việc riêng của trẻ. Chơi game cùng trẻ là sự đồng hành hiệu quả, trẻ không chỉ phát triển trí tuệ tốt hơn mà còn cảm nhận được tình yêu thương tràn đầy của cha mẹ.

Ứng Hà Chi