Dư Văn, sinh năm 1998, tới từ một vùng quê nhỏ thuộc tỉnh Giang Tây, Trung Quốc. Từ nhỏ anh sống với bà ngoại do bố mẹ đều đi làm ở bên ngoài. Mỗi năm bố mẹ anh đều sẽ chỉ về thăm nhà một ngày vào dịp Tết. Cứ như vậy, “từ nhỏ tôi đã sống theo kiểu tự do, không có người quản“, anh nhớ lại. 

“Năm 15 tuổi tôi tới Ôn Châu (thành phố thuộc tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc) học nghề sửa xe, làm được nửa năm, mỗi ngày đều tăng ca tới hơn 3 giờ sáng, lúc đó chỉ dùng nước lạnh, kể cả vào mùa đông, mỗi ngày hầu như ngày nào người cũng ướt. Nhưng khoảng thời gian đó thực ra lại là khoảng thời gian khá hạnh phúc, vui hơn việc đi học vì tôi nghĩ mình kiếm được ra tiền“, Dư Văn bộc bạch.

1. Bén duyên với con đường làm giàu nhờ thương mại điện tử

Làm việc một thời gian, Dư Văn quyết định tách ra và bắt đầu công việc riêng. Sau khi tham gia một khóa học trực tuyến, anh bắt đầu kinh doanh bằng cách tạo ra nhiều gian hàng trên các sàn thương mại điện tử thông qua hình thức liên kết sản phẩm. Anh sử dụng phần mềm để thu thập các liên kết sản phẩm từ các shop khác. “Chẳng hạn, nếu tôi muốn tập hợp các liên kết của một cửa hàng nào đó, phần mềm này sẽ tự động giúp tôi tìm kiếm và thu thập các liên kết của những sản phẩm bán chạy của cửa hàng đó. Sau khi thu thập liên kết, tôi chỉ cần sao chép và đăng lên cửa hàng của mình. Nếu hôm nay tôi muốn đăng 10.000 sản phẩm lên sàn, toàn bộ quá trình thu thập và đăng sản phẩm chỉ mất khoảng 3-4 tiếng.”

Ví dụ, nếu giấy ăn từ một gian hàng trên sàn có lượng bán cao với giá 10 tệ (khoảng 34 ngàn đồng), thì thông qua phần mềm, tại cửa hàng của Dư Văn, sản phẩm đó sẽ được bán với giá gấp đôi. Anh giải thích: “Mỗi mức giá đều có một nhóm khách hàng nhất định. Tôi nhớ rất rõ, ngày đầu tiên khi áp dụng phương pháp này, đã có đơn hàng và tôi kiếm được hơn 60 tệ từ đơn hàng đó. Ngày thứ hai, tôi bán được mười mấy đơn, ngày thứ ba, số đơn hàng lên đến hơn 100. Riêng trong ngày đó, tôi thu về 3000 tệ (khoảng 10 triệu đồng) tiền lãi. Cảm giác lúc đó là ‘Wow, không thể tin nổi’.”

Kiên trì hình thức kiếm tiền thông qua liên kết sản phẩm và bán với giá cao hơn như này từ năm 2016 tới năm 2020, chỉ tính riêng trong năm 2020, Dư Văn kiếm được 20 – 30 triệu tệ tiền lợi nhuận (khoảng 70 tỷ -104 tỷ đồng). Trong thời kì đỉnh cao, anh sở hữu hơn 80 gian hàng trên sàn thương mại điện tử với các sản phẩm chủ yếu như đồ điện, đồ điện gia dụng, đồ dùng gia đình, đồ dùng tập gym, bách hóa….

Bàn về việc vì sao có thể thông qua hình thức này kiếm được nhiều tiền tới như vậy, Dư Văn bộc bạch, “Nhiều người hỏi tôi có kĩ thuật gì không? Tôi không có. Nhiều người hỏi vì sao sản phẩm của tôi lại phổ biến như vậy, tôi cũng không biết. Suy cho cùng, lý do duy nhất tôi có thể giải thích là gian hàng trên các sàn thương mại điện tử là vô cùng phong phú. Đằng sau mỗi một gian hàng là một nhóm tiêu dùng khác nhau, phụ thuộc vào bình quân giá hàng hóa trên gian hàng của bạn. Một miếng thảm nhiệt của người khác bán 12,9 tệ, khi được bày bán trên gian hàng của tôi, nó có giá 58,9 tệ, cùng một sản phẩm, bày bán trên các gian hàng khác nhau sẽ có giá khác nhau. Khi mức tiêu dùng của khách hàng trong khoảng 500 tệ, họ sẽ không muốn mua món đồ mười mấy tệ, vì sao? Nếu tôi là khách hàng, năm nay dù không có tiền, tôi cũng sẽ không thể mua một miếng thảm nhiệt có giá mười mấy tệ, dù thế nào tôi cũng sẽ chọn loại hơn 50 tệ, vì dùng loại mười mấy tệ tôi dùng cũng không an tâm.”

Logic bán hàng trên các sàn thương mại điện tử là “chọn sản phẩm” và “làm đẹp số lượng sản phẩm bán ra”, đây là việc có thể can thiệp thao tác. Chẳng hạn, “sản phẩm mà chúng tôi tìm kiếm là sản phẩm có nhiều người tìm kiếm, nhưng số lượng sản phẩm trên sàn ít. Lấy ví dụ mỹ phẩm, một sản phẩm nào đó, lượt người tìm kiếm là 200.000, nhưng nếu số lượng sản phẩm đang bán trên sàn là 1.000.000 chẳng hạn, vậy thì đây không phải sản phẩm chúng tôi sẽ lựa chọn. Lượt người tìm kiếm là 200.000 nhưng nếu số lượng sản phẩm đang bán trên sàn chỉ là 100.000 hoặc thậm chí 50.000, đây sẽ là sản phẩm mà chúng tôi chọn. Có một phần mềm phân tích số liệu gọi là ‘tham mưu kinh doanh’, sẽ đưa ra 1000 dòng dữ liệu, chúng tôi gọi là ‘từ khóa’, sau khi gõ từ khóa, phần mềm sẽ đi thu thập thông tin, chẳng hạn như áo lông, phần mềm sẽ thu thập được toàn bộ liên kết của áo lông, sau đó chúng tôi sẽ chạy qua phần mềm giới hạn lượng tiêu thụ trong khoảng 500-10.000, giá cả trong khoảng 50-200 tệ, đánh giá có bao nhiêu, đánh giá không cao có thể loại bỏ, sau đó lọc thêm một vài thương hiệu.”

“Vì rất nhiều người đều biết cách làm rồi nền mô thức kiếm tiền này không còn dễ kiếm như trước nữa, hiện tại chỉ còn những người đã làm lâu năm rồi vẫn cố gắng trụ lại“, Dư Văn thẳng thắn.

Phát hiện ra cơ hội này, học được phương thức vận hành, nhanh chóng mở rộng kinh doanh, chàng thanh niên 25 tuổi thực hiện tất cả chỉ trong vòng 1 năm. Tuy nhiên, câu chuyện khởi nghiệp chưa bao giờ là một con đường bằng phẳng luôn suôn sẻ. Năm 2018, anh đối mặt với một vấn đề lớn, “Công ty của tôi có 5 nhân viên xin nghỉ việc, khoảnh khắc họ xin nghỉ việc tôi đã biết họ sẽ tách ra làm riêng, hơn nữa hiện tại họ đều rất thành công. Họ nhìn thấy lợi nhuận từ hình thức này nên đã vay tiền làm và đều đã thành công.”

Năm 2020, khi dịch bệnh bùng phát, nhiều cửa hàng không thể xuất hàng và điều này đã hạn chế hình thức kinh doanh liên kết sản phẩm.

Trước đó, vào năm 2019, Dư Văn mở rộng sang kinh doanh liên kết qua video. Anh tạo ra hơn 400 tài khoản và mỗi ngày đăng tải 800 video. Phương pháp này là việc tập hợp nhiều tài khoản thành một mạng lưới để nâng cao sự phổ biến và mức tiêu thụ của sản phẩm. “Chẳng hạn, nếu hôm nay tôi muốn bán nước khoáng, tôi sẽ đăng liên kết nước khoáng lên, và tất cả 400 tài khoản đều đăng liên kết này, giúp tăng cường độ phổ biến của sản phẩm.” Trong giai đoạn này, một video có thể đạt hơn 40.000.000 lượt xem, vì “thời điểm đó, hầu như bất cứ điều gì đăng tải đều có thể trở nên phổ biến và thu hút nhiều lượt xem.” Hình thức này mang lại cho anh lợi nhuận lên tới 40.000.000 tệ trong một năm (khoảng hơn 139 tỷ đồng).

2. Tiền và cuộc sống

Khi được hỏi về ý nghĩa của tiền bạc, Dư Văn chia sẻ khi mới kiếm được tiền, anh cũng giống như nhiều người, không giữ được tiền, suy nghĩ đầu tiên là muốn hưởng thụ, muốn tiêu tiền và tiêu xài khá hoang phí, “bởi vì chúng tôi bước vào xã hội đi làm từ độ tuổi quá sớm, thế giới hào nhoáng bên ngoài, có thể nhìn thấy nó, nhưng lại không thể bước vào đó vì không có tiền. Có những người người ta không nhìn thấy, vậy thì người ta sẽ không nghĩ tới. Còn chúng tôi, nhìn thấy thế giới đó một cách trực quan vậy cho nên sau khi vừa kiếm được tiền, lập tức có suy nghĩ muốn tận hưởng, đơn giản nhất là đi mát xa chân, chẳng hạn trước đây một lần đi rửa chân chỉ mất 69 tệ, nhưng sau khi có tiền rồi lại muốn thử loại có giá 300 tệ một lần.”

Còn ở hiện tại, khi đã ở một độ tuổi chín chắn hơn, trải nghiệm nhiều sóng gió cuộc đời hơn, Dư Văn của độ tuổi 25 lại cho rằng “có tiền rồi chưa chắc là chuyện có ý nghĩa, nhưng vẫn là suy nghĩ đó, ít nhất về mặt cuộc sống vật chất tôi không cần lo lắng. Tự do có rất nhiều loại, tự do tài chính là một kiểu, tự do chi tiêu về mặt ăn uống cũng là một kiểu, tự do trong việc nghỉ ngơi, tự do trong hôn nhân, trong việc lựa chọn bạn đời cũng là một loại tự do.”

Khi được hỏi việc tuyệt vời nhất mà mình đã làm được là gì, Dư Văn tự hào, “tôi nghĩ đó là mình phát triển văn hóa của công ty hiện tại lên mức cao nhất, mô thức kinh doanh của nhóm tôi hiện tại chính là khiến tất cả mọi người đều kiếm được tiền, mười mấy người đồng hành đều cùng nhau kiếm được tiền.”

Với Dư Văn, người đã từ nông thôn lên thành phố lớn lập nghiệp, “tiền có thể mang lại sự tự tin. Ở quê chúng tôi, không quan tâm bạn nỗ lực thế nào, chỉ quan tâm kết quả và số tiền bạn có. Ở quê, mọi người đều biết nhau, biết con trai con gái nhà ai. Năm đầu tiên tôi kiếm được tiền, khi lái một chiếc xe sang về quê, ai cũng biết, người nhà được tự hào, bản thân cũng được tự hào. Ban đầu, kiếm tiền chỉ để đủ miếng ăn, sau đó là để kiếm tiền nhiều hơn, hiện tại vẫn vậy, tôi phải kiếm tiền.”

Dù đã kiếm được rất nhiều tiền và được xem là một hình mẫu thành công ở độ tuổi trẻ, Dư Văn vẫn cảm thấy có sự khác biệt giữa trẻ em nông thôn và trẻ em thành phố, “Từ nhỏ, thông tin và giá trị quan mà chúng tôi tiếp nhận rất khác. Ở thành phố, mọi người quan tâm đến điểm số, trường đại học, học bổng, nhưng ở nông thôn, chúng tôi chỉ nghe về việc con cái nhà ai kiếm được bao nhiêu tiền, đi xe gì về nhà. Hai người không quen biết nhau, điều đầu tiên chúng tôi nhìn là họ lái xe gì và mặc quần áo hiệu gì.”

Khi được hỏi về vấn đề giáo dục con cái, Dư Văn thẳng thắn, “sau này tôi không muốn con giống mình, tôi muốn con được đi học đàng hoàng, học tới năm 22 tuổi, trang bị cho mình một lượng tri thức đầy đủ, sau đó ra làm một cái nghề, tôi muốn con mở mang đầu óc, muốn con biết rằng ngoài tiền ra, cuộc sống còn nhiều giá trị đáng trân trọng khác, tôi không muốn con giống như tôi hiện tại, lúc nào cũng chỉ nghĩ tới tiền, nếu hướng đi là đúng đắn, vậy thì sẽ thành người có ích, nhưng chỉ cần đi lệch một chút thôi, chắc chắn sẽ rơi xuống vực.”

3.

Trong một chương trình, Tiến sỹ Bùi Trân Phượng, một chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, đã nêu ra câu hỏi sâu sắc: “Hiện nay, người ta thường nói học để thành công, không phải để nên người. Nhưng thành công là gì? Liệu tiền và quyền có phải là những dấu hiệu duy nhất của thành công hay không?”

Có lẽ đã đến lúc mỗi người trong chúng ta nên nhận ra rằng thành công không chỉ đơn thuần là hai chữ “tiền bạc”. Chúng ta cần thừa nhận rằng “thành công có vô vàn định nghĩa, và mỗi người có một cách định nghĩa thành công riêng.” Đã đến lúc ngừng coi một yếu tố cụ thể là tiêu chuẩn duy nhất của thành công. Như Warren Buffett đã nói, “Khi bạn đến tuổi 65 hoặc 70, bạn sẽ chỉ mong rằng những người bạn yêu thương thực sự yêu thương bạn. Nếu vậy, bạn đã là một người thành công.”