Các dạng bài tập ôn thi vào lớp 10 Toán năm 2024 | Tài liệu ôn thi Toán vào 10

Thứ Năm, 02/05/24 11:56 Sáng

Những dạng bài tập ôn thi vào lớp 10 môn Toán năm 2024 là điều mà các thí sinh cần phải nắm rõ để chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới. Dưới đây là một số dạng bài tập thường gặp trong đề thi ôn thi vào lớp 10 môn Toán năm 2024.

Dạng bài tập: Rút gọn biểu thức

Dạng 1: Tìm điều kiện xác định của biểu thức

 Phương pháp

Để tìm điều kiện xác định của biểu thức ta làm như sau

B1: Đưa ra điều kiện xác định của biểu thức trong đó lưu ý một số kiến thức sau

q xác định ⇔A ≥ 0 (biểu thức A là đa thức)

q xác định ⇔ B ≠ 0 (biểu thức A, B là đa thức)

q xác định ⇔ B > 0 (biểu thức A, B là đa thức)

B2: Giải điều kiện và kết hợp các điều kiện

B3: Kết luận

Ví dụ 1

Tìm điều kiện xác định của biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Điều kiện

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy điều kiện xác định của P là x ≥ 0 và x ≠ 1

Ví dụ 2

Tìm điều kiện xác định của biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Điều kiện xác định của P là

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy điều kiện xác định của P là x ≥ 0 và x ≠ 9

Dạng 2: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai, chứa phân thức đại số

Phương pháp

Bước 1: Tìm điều kiện xác định.
Bước 2: Tìm mẫu thức chung, quy đồng mẫu thức, rút gọn tử, phân tích tử thành nhân tử.

Ở bước này ta hay áp dụng các hằng đẳng thức để phân tích, chẳng hạn như:

Sử dụng hằng đẳng thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Sử dụng hằng đẳng thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Sử dụng hằng đẳng thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Sử dụng hằng đẳng thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Sử dụng hằng đẳng thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

+ Đổi dấu phân thức : Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Bước 3: Chia cả tử và mẫu cho nhân tử chung của tử và mẫu.
Bước 4: Khi nào phân thức tối giản thì ta hoàn thành việc rút gọn.

Ví dụ 1

Rút gọn biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

với x > 0, x ≠ 4

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy kết quả rút gọn biểu thức đã cho là:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Chú ý: Ví dụ trên đề bài đã cho trước điều kiện của biểu thức nên ta không phải đi tìm. Nếu đề bài chưa cho điều kiện xác định ta phải tìm điều kiện trước rồi mới rút gọn

Ví dụ 2

Rút gọn biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

với x > 0, x ≠ 4, x ≠ 9

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy kết quả rút gọn biểu thức đã cho là:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Dạng 3: Tính giá trị của biểu thức khi biết giá trị của biến

 Phương pháp

Bài toán: Cho biểu thức P(x) tính giá trị của biểu thức khi x = a (a là số thực)

Cách giải:

+ Nếu biểu thức P(x) đã rút gọn thì trong biểu thức ta thay x bởi a rồi tính

+ Nếu biểu thức P(x) chưa rút gọn thì ta rút gọn P(x) rồi thay x bởi a và tính

Chú ý: Đôi khi ta cũng phải biến đổi số thực a trước rồi mới thay vào biểu thức P(x)

Ví dụ 1: Cho biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

với x > 0

Tính giá trị của P khi x = 4

Giải

Ta thấy x = 4 thỏa mãn điều kiện xác định nên tồn tại giá trị của biểu thức P khi

x = 4

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Khi x = 4 thì

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy khi x = 4 thì Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ví dụ 2: Cho biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

với x > 0 và x ≠ 4. Tính giá trị của P khi Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Ta thấy Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 thỏa mãn điều kiện xác định nên tồn tại giá trị của biểu thức P khi Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Khi Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 thì

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy khi Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 thì Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Dạng 4: Tính giá trị của biến để biểu thức thỏa mãn yêu cầu cho trước

 Phương pháp

Bài toán 1: Tìm x để P(x) = Q (Q có thể là một số hoặc một biểu thức cùng biến với biểu thức P)

Cách giải:

B1: Tìm điều kiện xác định của P(x)

B2: Xét phương trình P(x) = Q, giải phương trình tìm x

B3: Đối chiếu nghiệm tìm được với điều kiện nếu thỏa mãn thì nhận, không thỏa mãn thì loại

Bài toán 2: Tìm x để P(x) > a, P(x) < a, P(x) ≥ a, P(x) ≤ a (Q có thể là một số hoặc một biểu thức cùng biến với biểu thức P)

Cách giải:

B1: Tìm điều kiện xác định của P(x)

B2: Xét phương trình P(x) > a, P(x) < a, P(x) ≥ a, P(x) ≤ a, giải bất phương trình tìm x

B3: Đối chiếu nghiệm tìm được với điều kiện nếu thỏa mãn thì nhận, không thỏa mãn thì loại

Ví dụ

Ví dụ 1: Cho Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 với x ≥ 0. Tìm x biết Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Đặt Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 (t ≥ 0), khi đó phương trình (*) trở thành:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta có Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 nên phương trình Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 có hai nghiệm phân biệt

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10(nhận) , Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10(loại)

Với Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta thấy Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10> 0 (thỏa mãn điều kiện x ≥ 0)

Vậy với Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 thì Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ví dụ 2: Cho Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 với x ≥ 0, x ≠ 4. Tìm x biết P>1

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vì -1 < 0 nên bất phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Kết hợp với điều kiện x ≥ 0, x ≠ 4 ta có các giá trị x cần tìm là 0 ≤ x < 4

Dạng 5: Tìm giá trị nguyên của biến để biểu thức nhận giá trị nguyên

 Phương pháp

TH 1: Nếu Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10( a là số thực, Q(x) là một biểu thức của x) thì ta làm như sau

B1: Tìm điều kiện xác định của P(x)

B2: Lập luận để biểu thức Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 nhận giá trị nguyên thì Q(x) phải là ước của a. Từ đó tìm x

B3: Đối chiếu x tìm được với điều kiện nếu thỏa mãn thì nhận, không thỏa mãn thì loại

TH 2: Nếu Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10( A(x), B(x) là các biểu thức của x trong đó bậc của A(x) lớn hơn hoặc bằng bậc của B(x)) thì ta làm như sau

B1: Tìm điều kiện xác định của P(x)

B2: Lấy A(x) chia cho B(x) đưa P(x) về dạng Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

( a là số thực)

B3: Làm tương tự trường hợp 1

Ví dụ 1: Cho Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10. Tìm các giá trị nguyên của x để P nguyên

Giải

Điều kiện xác định của P là: x ≥ 0

Để P nguyên thì √x +1 là ước của 3, tức là √x +1 nhận các giá trị -3, 3, -1, 1

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy với x = 0, x = 4 thì biểu thức P nguyên

Ví dụ 2: Cho Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10. Tìm các giá trị nguyên của x để P nguyên

Giải

Điều kiện xác định của P là: x ≥ 0, x ≠ 4

Ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Để P nguyên thì √x -2 là ước của 4, tức là √x -2 nhận các giá trị -4, 4, -1, 1, -2, 2

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy với x = 0, x = 1, x = 9, x = 16, x = 36 thì biểu thức P nguyên

Dạng 6: Chứng minh biểu thức thỏa mãn yêu cầu cho trước

 Phương pháp

Để chứng minh biểu thức P thỏa mãn yêu cầu cho trước ta làm như sau

+B1: Tìm điều kiện xác định của P

+B2: Rút gọn P nếu cần

+B3: Chứng minh yêu cầu đề bài đặt ra

 Ví dụ 1

Cho Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10,

chứng minh rằng Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Điều kiện: x ≥ 0, x ≠ 1

Rút gọn biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vì x ≥ 0 nên x + √x +1 > 0 do đó 3(x + √x +1) > 0. Nhân hai vế của (*) với 3(x + √x +1) ta được bất đẳng thức cùng chiều

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

(luôn đúng với mọi x ≥ 0, x ≠ 1)

Vậy với mọi x ≥ 0, x ≠ 1 thì Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ví dụ 2: 

Cho biểu thức

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

với 0 < a < 1.

Chứng minh rằng P = –1

Giải

Với 0 < a < 1 ta có:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy P = -1(ta có điều phải chứng minh)

Dạng 7: Tìm GTNN, GTLN của biểu thức

 Phương pháp

Cách 1: Ta biến đổi biểu thức về dạng tổng hoặc hiệu của một biểu thức không âm và một hằng số

– Nếu biến đổi biểu thức về dạng tổng của một biểu thức không âm và một hằng số ta tìm được GTNN

– Nếu biến đổi biểu thức về dạng hiệu của một hằng số và một biểu thức không âm ta tìm được GTLN

Cách 2: Áp dụng bất đẳng thức Cô-si

Cho hai số không âm a và b ta có:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Dấu ‟ = ” xảy ra khi a = b

Cách 3: Áp dụng bất đẳng thức chứa dấu giá trị tuyệt đối

q

Dấu ‟ = ” xảy ra khi a.b ≥ 0

Ví dụ 1: Cho Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10, tìm GTLN của biểu thức P

Giải

Điều kiện xác định của P là: x ≥ 0

Ta có x ≥ 0

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Dấu ‟ = ” xảy ra x = 0

Vậy GTLN của P là 3/2 đạt được khi và chỉ khi x = 0

Ví dụ 2: 

Cho

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

tìm GTLN của biểu thức Q

Giải

Với x ≥ 0; x ≠ 9 thì

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy với  x ≥ 0; x ≠ 9 thì

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vì x ≥ 0 với mọi x ≥ 0; x ≠ 9 nên √x +2 ≥ 2 với mọi x ≥ 0; x ≠ 9

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 với mọi x ≥ 0; x ≠ 9

Vậy Q đạt giá trị lớn nhất bằng 1/2 khi x = 0 (thỏa mãn x ≥ 0; x ≠ 9 )

Ví dụ 3: Cho biểu thức Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10, với x ≥ 0; x ≠ 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức Q

Giải

Với x ≥ 0; x ≠ 4, ta có:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Áp dụng Co-si cho hai số dương: Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Dấu “=” xảy ra khi

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

(thỏa mãn điều kiện)

Vậy giá trị nhỏ nhất của Q là 6 đạt được khi x = 9

Các dạng bài tập: Giải phương trình

Dạng 1: Giải phương trình chứa căn thức (phương trình vô tỉ)

1. Giải bằng phương pháp bình phương hai vế

Phương pháp                                                                                

-B1: Đặt điều kiện cho phương trình

-B2: Bình phương hai vế thu được phương trình hệ quả

-B3: Giải phương trình hệ quả, tìm nghiệm

-B4: Đối chiếu nghiệm tìm được với điều kiện rồi kết luận

Ví dụ: Giải phương trình Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Điều kiện:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta thấy x = 3 thỏa mãn điều kiện (nhận)

Ta thấy x = 18 không thỏa mãn điều kiện (loại)

Vậy phương trình có một nghiệm x = 3

2. Giải bằng cách đưa về phương trình tích

Phương pháp

-B1: Đặt điều kiện cho phương trình

-B2: Biến đổi đưa phương trình đã cho về phương trình tích bằng việc sử dụng một số đẳng thức sau

u + v = 1 + uv ⇔(u – 1)(v – 1) = 0

au + bv = ab + uv ⇔(u – b)(v – a) = 0

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

-B3: Giải từng phương trình tích tìm nghiệm

-B4: Đối chiếu nghiệm tìm được với điều kiện rồi kết luận

Ví dụ: Giải phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 (1)

Giải

Ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

⇒Phương trình:

(1) Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

(dạng u + v = 1 + uv)

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy phương trình có 2 nghiệm x = 0, x = -1

3. Giải bằng cách dùng hằng đẳng thức

Phương pháp         

– B1: Biến đổi biểu thức dưới dấu căn về dạng: (a-b)2 hoặc (a+b)2 hoặc (a-b)3 hoặc (a+b)3

-B2: Sử dụng công thức Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 hoặc Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 để khử dấu căn

-B3: Giải phương trình và kết luận

Ví dụ: Giải phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

nên phương trình đã cho tương đương với

|√x – 2| – |√x – 3| = 1

Điều kiện: x ≥ 0

TH1: nếu

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

thì phương trình trở thành

(√x – 2) – (√x – 3) = 1 <=> 1 = 1

⇒phương trình có vô số nghiệm x ≥ 0

TH2:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

thì phương trình trở thành

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

(không thỏa mãn 4 ≤ x < 9)

⇒loại

TH3:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

⇒phương trình vô nghiệm

TH4:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

thì phương trình trở thành

(2 – √x) – (3 – √x) = 1 <=> 0 = 2

⇒phương trình vô nghiệm

Vậy phương trình có vô số nghiệm x ≥ 0

Dạng 2: Giải phương trình bằng cách đặt ẩn phụ

1. Đặt ẩn phụ hoàn toàn

Phương pháp 

-B1: Đặt điều kiện cho phương trình (nếu có)

-B2: Biến đổi phương trình đã cho (nếu cần), đặt ẩn phụ và đưa ra điều kiện cho ẩn phụ

Đưa phương trình đã cho về phương trình mới hoàn toàn theo ẩn phụ

-B3: Giải phương trình mới tìm ẩn phụ

-B4: Thay giá trị của ẩn phụ vào biểu thức đặt ẩn phụ ở B2 để tìm ẩn ban đầu

– B5: Đối chiếu nghiệm tìm được với điều kiện sau đó kết luận

Ví dụ: Giải phương trình  (x + 1)4 + (x + 3)4 = 2 (1)

Giải

Đặt t = x + 2 Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10.

Thay (*) vào phương trình (1) ta được

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Với t2 = 0 => t = 0 => x + 2 = 0 <=> x = -2

Với t2 = -6 ( phương trình vô nghiệm)

Vậy phương trình có nghiệm duy nhất  x = -2

2. Đặt ẩn phụ không hoàn toàn

Phương pháp 

-B1: Đặt điều kiện cho phương trình (nếu có)

-B2: Biến đổi phương trình đã cho (nếu cần), đặt ẩn phụ và đưa ra điều kiện cho ẩn phụ

Đưa phương trình đã cho về phương trình vừa chứa ẩn cũ vừa chứa ẩn phụ

-B3: Giải phương trình ở bước 2 tìm mối liên hệ giữa ẩn cũ và ẩn phụ

-B4: Kết hợp kết quả tìm được ở bước 3 với biểu thức đặt ẩn phụ ở bước 2 để tìm ra ẩn ban đầu

– B5: Đối chiếu nghiệm tìm được với điều kiện sau đó kết luận

Ví dụ: Giải phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 (1)

Giải

Đặt Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Phương trình (1) trở thành :

t2 + 5x = (x + 5)t

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Với t = 5 (thỏa mãn) thì

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Với t = x thì

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

⇒vô nghiệm

Vậy phương trình có 2 nghiệm Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Dạng 3: Giải phương trình bằng cách đưa về hệ phương trình (hệ tạm)

Phương pháp

Nếu phương trình có dạng Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10 mà A – B = α.C ( C có thể là hằng số hoặc là biểu thức của x) thì ta có thể biến đổi  như sau

Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Khi đó ta có hệ phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ví dụ: Giải phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10(1)

Giải

Ta có

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

⇒phương trình luôn xác định với mọi x

Điều kiện phải thêm: VP = x + 4 ≥ 0

Ta thấy

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Với x = -4 thì (1) trở thành√37 + √37 = 0 (vô lí) x = -4 không là nghiệm của phương trình (1)

Với x ≠ -4 thì Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10nên ta nhân và chia VT(1) với biểu thức Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Khi đó ta có hệ

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta thấy x = 0, x = 8/7 thỏa mãn x ≠ -4 và thử vào phương trình ban đầu là nghiệm của phương trình

Vậy phương trình có 2 nghiệm x = 0, x = 8/7

Dạng 4: Giải phương trình chứa ẩn ở mẫu

Phương pháp

Thực hiện các bước sau:

Bước 1: Tìm điều kiện xác định của phương trình.

Bước 2: Quy đồng mẫu thức hai vế rồi khử mẫu thức.

Bước 3: Giải phương trình vừa nhận được.

Bước 4: Trong các giá trị tìm được của ẩn, loại các giá trị không thoả mãn điều kiện xác định, các giá trị thoả mãn điều kiện xác định là nghiệm của phương trình đã cho.

Ví dụ 1: Giải phương trình: Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta có:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Phương trình có 2 nghiệm có 2 nghiệm phân biệt :

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

(thỏa mãn điều kiện)

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

(thỏa mãn điều kiện)

Vậy phương trình đã cho có 2 nghiệm: x1 = 4, x2 = -5

Ví dụ 2 : Giải phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10(1)

Giải

Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Điều kiện : x ≠ -3 và x ≠ 1

Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Ta thấy x = -3 không thỏa mãn điều kiện.

Vậy phương trình vô nghiệm

Dạng 5: Giải phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối

Phương pháp

Để giải phương trình chứa ẩn trong dấu giá trị tuyệt đối ta tìm cách khử dấu giá trị tuyệt đối bằng cách:

+ Dùng định nghĩa hoặc tính chất của dấu giá tri tuyệt đối

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

+ Bình phương hai vế của phương trình

+ Đặt ẩn phụ

Một số dạng phương trình cơ bản

+ Dạng 1:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

+ Dạng 2:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

+ Dạng 3:

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Để giải phương trình này ta thường dùng phương pháp khoảng

Ví dụ: Giải các phương trình sau

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Giải

a. Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy phương trình có 2 nghiệm x = 4, x = -2/3

b. Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy phương trình có 2 nghiệm x = 3, x = -1/3

c. Phương trình

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Đặt Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10. Khi đó phương trình trở thành

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Với

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Với

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

Vậy phương trình có 4 nghiệm x = 3, x = -1, x = 4, x = -2

d. Sử dụng định nghĩa dấu giá trị tuyệt đối ta có bảng phá dấu giá trị tuyệt đối sau

Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

VVới x < -3 thì phương trình đã cho trở thành  -2x + 4 =10 -2x = 6x = -3

Ta thấy x = -3 không thỏa mãn điều kiện x < -3 (loại)

Với -3 ≤ x ≤ 7 thì phương trình đã cho trở thành  10 = 10 phương trình có vô số nghiệm thỏa mãn -3 ≤ x ≤ 7

Với x > 7 thì phương trình đã cho trở thành  2x – 4 =10 2x = 14x = 7

Ta thấy x = 7 không thỏa mãn điều kiện  x > 7 (loại)

Vậy tập nghiệm của phương trình là Các dạng bài tập hay xuất hiện trong đề thi môn Toán vào lớp 10

**Hy vọng rằng những dạng bài tập trên sẽ giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo và rèn luyện hiệu quả trong quá trình ôn thi. Chúc các em đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới!

16 chuyên đề ôn thi vào lớp 10 môn Toán
16 chuyên đề ôn thi vào lớp 10 môn Toán

16 chuyên đề ôn thi vào lớp 10 môn Toán đã được cập nhật. Để làm quen với các dạng bài hay gặp trong đề thi,...

Theo: vietjack.com
Ứng dụng xem tuổi làm nhà Bói bài Tarot mới hàng ngày

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

ĐƯỢC QUAN TÂM

TIN MỚI:

Thần Tài gọi tên 3 con giáp có tiền đầy túi, tình đầy tim, công danh thuận buồm xuôi gió trong tháng 4

Thần Tài gọi tên 3 con giáp có tiền đầy túi, tình đầy tim, công danh thuận buồm xuôi gió trong tháng 4

Thứ Tư, 02/04/25 6:52 Sáng
Bước sang tháng 4, 3 con giáp này có cuộc sống viên mãn. Tháng 4/2025 đã gõ cửa, mang theo những luồng gió mới, cơ hội mới và...
Top 4 chòm sao may mắn tột đỉnh ngày 3/4

Top 4 chòm sao may mắn tột đỉnh ngày 3/4

Thứ Tư, 02/04/25 6:52 Sáng
Tử vi ngày mới tiết lộ 4 chòm sao này gặp nhiều may mắn. Ngày 3/4 hứa hẹn sẽ là một ngày đặc biệt rực rỡ với bốn...
Hot lại clip mới vào nghề của đối thủ Chương Nhược Nam, có 1 điểm gây tiếc nuối

Hot lại clip mới vào nghề của đối thủ Chương Nhược Nam, có 1 điểm gây tiếc nuối

Thứ Ba, 01/04/25 11:52 Chiều
Nhan sắc mỹ nhân này đúng là sinh ra để làm người nổi tiếng. Trần Đô Linh là một trong những “tiểu hoa đán” thế hệ 9x nổi...
Kim Ji Won "đụng hàng" Suzy: Đơn giản hay lồng lộn sẽ chiến thắng?

Kim Ji Won “đụng hàng” Suzy: Đơn giản hay lồng lộn sẽ chiến thắng?

Thứ Hai, 31/03/25 11:23 Chiều
Kim Ji Won và Suzy mang đến những ấn tượng khác nhau khi cùng diện một thiết kế váy. Chuyện đụng độ phong cách thời trang giữa các...
Bị ép cởi đồ vì nghi trộm 3 chỉ vàng của mẹ kế, cô bé 10 tuổi giãy giụa vẫn bị bêu riếu khắp làng: Sau 5 ngày sự thật phơi bày

Bị ép cởi đồ vì nghi trộm 3 chỉ vàng của mẹ kế, cô bé 10 tuổi giãy giụa vẫn bị bêu riếu khắp làng: Sau 5 ngày sự thật phơi bày

Thứ Hai, 31/03/25 10:52 Chiều
Câu chuyện được đăng tải trên mạng xã hội đang thu hút lượng tương tác cao. Cô bé 10 tuổi lấy trộm nhẫn vàng của mẹ kế? *...
"Hung thần" Getty Images chắc là fan cứng của 7 idol này, tìm ảnh xấu sao mà khó thế!

“Hung thần” Getty Images chắc là fan cứng của 7 idol này, tìm ảnh xấu sao mà khó thế!

Thứ Hai, 31/03/25 10:23 Chiều
Từ nữ thần thế hệ mới đến những "kì cựu" nhan sắc, đây là danh sách hội mỹ nhân cả Getty Images cũng phải ngả mũ thán phục!...
Ngô Kiến Huy và quản lý chấm dứt hợp tác sau 17 năm, lên tiếng về chuyện xích mích tiền bạc

Ngô Kiến Huy và quản lý chấm dứt hợp tác sau 17 năm, lên tiếng về chuyện xích mích tiền bạc

Thứ Hai, 31/03/25 10:23 Chiều
Trước khi thông báo dừng lại, quản lý từng đồng hành với Ngô Kiến Huy trong nhiều dự án. Tối 31/3, ông Đ.Q.C - quản lý của ca...
Tóc gái Nhật mượt như lụa nhờ 1 loại gia vị, bạn chưa thử là thua!

Tóc gái Nhật mượt như lụa nhờ 1 loại gia vị, bạn chưa thử là thua!

Thứ Hai, 31/03/25 10:23 Chiều
Bạn có bao giờ ngưỡng mộ mái tóc của các cô gái Nhật, tự hỏi điều gì giúp họ "hack" được vẻ đẹp ấy chỉ bằng một thứ...
Áo sơ mi kẻ sọc lại "hot" và 10 cách phối đồ sành điệu hơn hẳn năm ngoái

Áo sơ mi kẻ sọc lại “hot” và 10 cách phối đồ sành điệu hơn hẳn năm ngoái

Thứ Hai, 31/03/25 10:23 Chiều
Áo sơ mi kẻ sọc là món thời trang đáng để chị em bổ sung cho tủ đồ mùa hè. Áo sơ mi kẻ sọc siêu "hot" trong...
Đẹp khuynh thành nhưng Kim Ji Won lại có nhược điểm vóc dáng phổ biến, nhờ 1 tuyệt chiêu mà lên hương

Đẹp khuynh thành nhưng Kim Ji Won lại có nhược điểm vóc dáng phổ biến, nhờ 1 tuyệt chiêu mà lên hương

Thứ Bảy, 29/03/25 9:54 Sáng
Chị em nên tham khảo cách lên đồ của Kim Ji Won để khắc phục nhược điểm. Kim Ji Won vốn đã được biết đến qua các bộ...
5 lọ serum bác sĩ khuyên dùng cho da dầu: Khiến lỗ chân lông như không tồn tại, da mịn đẹp vượt bậc

5 lọ serum bác sĩ khuyên dùng cho da dầu: Khiến lỗ chân lông như không tồn tại, da mịn đẹp vượt bậc

Thứ Bảy, 29/03/25 9:51 Sáng
Nàng da dầu hãy tham khảo 5 lọ serum sau đây để nâng cấp làn da. "Những người sở hữu làn da dầu thường không muốn dùng những...
Tiểu thiên hậu xứ Trung chống lão hóa ngược đời vô cùng nhưng da vẫn căng ở tuổi U45

Tiểu thiên hậu xứ Trung chống lão hóa ngược đời vô cùng nhưng da vẫn căng ở tuổi U45

Thứ Bảy, 29/03/25 6:14 Sáng
Tiểu thiên hậu xứ Trung dù đã U45 vẫn "trẻ quên tuổi" nhờ bí kíp chống lão hóa có 1-0-2. Trương Thiều Hàm – nữ ca sĩ kiêm...
Bói bài Tarot mới hàng ngày Ứng dụng xem tuổi làm nhà